Mae Undeb Amaethwyr Cymru a Gwasanaethau Yswiriant FUW yn edrych ymlaen at yr hyn sy’n argoeli i fod yn Sioe Frenhinol Cymru brysur (Dydd Llun 24 - Dydd Iau 27 Gorffennaf 2023) a gynhelir yn Llanelwedd. 

Bydd yr wythnos yn gyfle i grŵp UAC bwysleisio i aelodau, y cyhoedd sy’n ymweld â’r sioe a gwleidyddion pam fod ffermio’n bwysicach nag erioed a beth sydd angen ei gyflawni os am gael ffermydd teuluol ffyniannus, cynaliadwy yng Nghymru.

Wrth siarad cyn y sioe, dywedodd Llywydd UAC Ian Rickman: “Mae’r tîm wedi gwneud gwaith ardderchog wrth drefnu rhaglen lawn o seminarau ac adloniant i bawb sy’n ymweld â’n pafiliwn – mae croeso i aelodau a rhai sydd ddim yn aelodau ymuno â’r seminarau hyn.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru yn galw ar bob ffotograffydd brwd i gymryd rhan yn ei chystadleuaeth ffotograffiaeth ar gyfer calendr elusennol yn dangos ffotograffau o gefn gwlad ac amaethyddiaeth Cymru.

Bydd y calendr yn cael ei werthu er budd elusen nesaf Llywydd UAC yn Sioe Aeaf Frenhinol Cymru yn Llanelwedd.

Dywedodd Llywydd yr Undeb, Ian Rickman: “Ar ôl llwyddiant cystadleuaeth 2022 rydym wedi penderfynu ei chynnal eto ar gyfer calendr y flwyddyn nesaf ac rydym yn chwilio am luniau ar gyfer pob tymor, pob sector a phob tirwedd i greu calendr cofiadwy ar gyfer 2024.

Mae ffermwr defaid a bîff o Sir Gaerfyrddin, Ian Rickman, wedi’i ethol yn Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru yng nghyfarfod Cyngor yr Undeb yn Aberystwyth ddydd Gwener 30 Mehefin 2023. Mae’n cymryd yr awenau oddi wrth Glyn Roberts, a wasanaethodd yr Undeb am 8 mlynedd fel Llywydd.

Symudodd rhieni Ian Rickman, Robert a Margaret Rickman, i Gurnos, Llangadog, Sir Gaerfyrddin ym 1975, a dyna oedd profiad cyntaf Ian o ffermio sydd wedi datblygu’n angerdd gydol oes.

Mae staff Undeb Amaethwyr Cymru a Gwasanaethau Yswiriant FUW wedi gosod un her olaf i’w hunain i godi arian hanfodol ar gyfer Sefydliad DPJ, elusen iechyd meddwl yng Nghymru sy’n cefnogi’r sector amaethyddol, a chroesi’r £50,000.

Bydd y tîm o 8, sy’n cael ei arwain gan wirfoddolwr o Sefydliad DPJ a’r mynyddwr brwd Iwan Meirion, yn cychwyn ar her galed 24 awr o hyd ar ddydd Iau 6 Gorffennaf i daclo’r Welsh 3000. Mae’n cynnwys y 15 mynydd yng Nghymru sydd ag uchder o 3000 troedfedd neu fwy, ac mae’r her dros 50km o hyd ac yn golygu dringo bron i 3,700m.

Mae'n daith anodd ar fynyddoedd uchaf Cymru, wedi'i rhannu'n 3 rhan, ac yn gwthio'r tîm i'w eithaf.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi talu teyrnged i'w gyn-ddirprwy ysgrifennydd cyffredinol a'i gynghorydd cyfreithiol, yr Arglwydd Llafur, Barwn Morris o Aberafan sydd wedi marw yn 91 oed.

Roedd yr Arglwydd Morris yn allweddol wrth sefydlu UAC fel llais cydnabyddedig i ffermwyr Cymru a gwasanaethodd fel ei ddirprwy ysgrifennydd cyffredinol ac ymgynghorydd cyfreithiol rhwng 1955 a 1957, fe'i disgrifiodd fel ".. dwy o flynyddoedd mwyaf heriol fy mywyd, addewais i aros yng Nghymru am 3 mis, aeth 3 mis yn flwyddyn, ac aeth blwyddyn yn ddwy". Aeth ymlaen wedyn i gael ei ethol yn AS Llafur Aberafan ym Morgannwg yn Etholiad Cyffredinol 1959.

Mae ffermwr llaeth o Ynys Môn ac Is-lywydd Undeb Amaethwyr Cymru Eifion Huws, wedi cael ei ethol fel aelod oes o UAC.

Etholwyd Mr Huws fel aelod oes yng nhyfarfod o Gyngor yr Undeb a gynhaliwyd yn Aberystwyth ddydd Mercher 29 o Fawrth.

Mae Eifion Huws yn ffermio ym Mhenrhos, Bodedern, fferm laeth bu’n cadw buches o wartheg pedigri Ayrshire. Roedd gan y fuches laeth record cynhyrchu ac arddangos rhagorol, ac mae Eifion yn feirniad gwartheg Ayrshire uchel iawn ei barch.

Mae wedi bod yn aelod gweithgar o Bwyllgor Cyllid a Threfn Ganolog yr Undeb, a bu hefyd yn Gadeirydd Pwyllgor Llaeth yr Undeb rhwng 2004 a 2011. Mae Eifion hefyd wedi cynrychioli UAC ar Fforwm Ffermwyr Llaeth y DU.

Yn ystod ei wasanaeth ffyddlon i'r Undeb, mae Eifion wedi teithio ar hyd a lled y wlad, ac yn aml i Gaerdydd, Llundain ac Ewrop i gynrychioli’r diwydiant llaeth a barn UAC wrth geisio sicrhau gwell cefnogaeth a phrisiau i ffermwyr.

Derbyniodd Eifion wobr fewnol UAC yn 2011/2012 am ei wasanaethau i’r Undeb a’r diwydiant amaethyddol yng Nghymru, a cafodd ei ddewis fel enillydd gwobr UAC/Banc HSBC am ei gyfraniad neilltuol i’r diwydiant llaeth yng Nghymru.

Mae cyfoeth gwybodaeth Eifion o’r diwydiant yn werthfawr. Mae ei egni, frwdfrydedd a’i angerdd dros y diwydiant llaeth yn ysbrydoliaeth, ac mae ei allu i gefnogi ei gyd-ffermwyr yn amhrisiadwy.

Wrth siarad am etholiad Mr Huws yn aelod oes, dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts:

“Mae Eifion wedi bod yn un o hoelion wyth ffyddlon yr Undeb. Roedd Eifion bob amser yn fwy na bodlon dirprwyo ar fy rhan ar fusnes yr Undeb. Mae ei ymrwymiad, ei ddycnwch a’i angerdd cyson dros y diwydiant llaeth a ffermio yng Nghymru yn ysbrydoliaeth ac mae’r anrhydedd hwn yn haeddiannol iawn. Mae’n dilyn yn ôl traed ei dad fel aelod oes.”