Mae Undeb Amaethwyr Cymru’n edrych ymlaen at wythnos brysur yn yr Eisteddfod Genedlaethol (4-12 Awst) yn hyrwyddo pam bod #AmaethAmByth, a chyfraniad hanfodol teuluoedd amaethyddol wrth ddiogelu’r iaith Gymraeg yn ein cymunedau gwledig.
“Bydd cyfle i’r rhai sy’n ymweld â stondin UAC ddysgu mwy am bwysigrwydd #AmaethAmByth i’n economi wledig a bywyd gwledig Cymreig wrth gwrs. Bydd croeso cynnes yn aros pawb sy’n mynychu’r Eisteddfod Genedlaethol, ac rwy’n gobeithio gweld nifer o’n haelodau ar y stondin,” dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts.
Mae ymchwil yn dangos, bod y rhai hynny sy’n siarad Cymraeg o fewn y categori ‘Amaethyddiaeth, egni a d?r’ ar draws Cymru yn gwneud cyfraniad hanfodol at ddiogelu’r iaith yn nhermau niferoedd ac yn enwedig o safbwynt y gyfran sy’n siarad Cymraeg o fewn y categori (29.5%) ac yn sylweddol uwch na’r gyfran gyffredinol sy’n siarad Cymraeg (17%).
Gellir dadlau, byddai dadansoddiad tebyg o rai sy'n ymwneud yn unig a’r diwydiant amaethyddol yn dangos canran uwch eto, ac yn dangos cyfraniadau uwch o ran y rôl a chwaraeir gan ffermio wrth warchod yr iaith Gymraeg. Bydd yna wybodaeth bellach a’r adroddiad ‘Ffermio yng Nghymru a’r Gymraeg’ ar gael ar stondin UAC (rhif stondin 405-406).
Felly mae camau sy’n tanseilio hyfywedd amaethyddiaeth yng Nghymru yn debygol o fod yn fygythiad sylweddol i'r iaith Gymraeg. Mae effeithiau Brexit ar amaethyddiaeth yn bwnc sy'n cael ei drafod yn gyson: Bydd Llywydd UAC Glyn Roberts yn tynnu sylw at bwysigrwydd cyfnod pontio Brexit fesul cam yn ystod trafodaeth ar ‘ddyfodol cymunedau amaethyddol ar ôl Brexit’ ar stondin Cymdeithas yr Iaith dydd Llun am 2yp. Mae traean o boblogaeth Cymru yn byw mewn ardaloedd gwledig lle mae ffermio, a busnesau sy'n dibynnu ar amaethyddiaeth yn chwarae rôl hanfodol mewn economïau lleol, yn ogystal â'r iaith Gymraeg.
pwysigrwydd #AmaethAmByth!
Wrth siarad am bwysigrwydd yr Iaith Gymraeg, dywedodd Llwydd UAC Glyn Roberts: “Mae’n rhaid i ni gydnabod y ffaith bod patrymau iaith yn newid, ond mae angen i economi gref Gymreig gael ei chefnogi gan ein hiaith, er mwyn cadw’n hunaniaeth Gymreig.
“Felly, nid ffermio’n unig sydd ar ein stondin, mae'n ymwneud â'r gydnabyddiaeth ehangach o ‘#AmaethAmByth’, y cadwyni cyflenwi, sut mae arian yn cylchredeg yn yr economi leol, lle mae pobl yn goroesi, lle mae elw yn cael ei wneud, a’n diwylliant yn parhau i ffynnu.
"