Mae’r ffermwr bîff a defaid o Ogledd Cymru, Glyn Roberts, wedi cael ei ailethol yn unfrydol fel Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru mewn cyfarfod rhithwir diweddar o Gyngor yr Undeb.

Daeth Glyn Roberts yn Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru gyntaf yn 2015. Ers hynny mae wedi helpu i sicrhau #CyllidFfermioTeg i ffermwyr yng Nghymru; wedi canolbwyntio ar bwysigrwydd amaethyddiaeth mewn cymunedau gwledig ac ar y Gymraeg; ac mae wedi hyrwyddo #AmaethAmByth ar raddfa genedlaethol.

Wrth siarad am ei ailbenodiad, dywedodd Glyn Roberts: “Mae’n anrhydedd ac yn fraint cael gwasanaethu fel Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru a diolchaf i’n haelodau am ymddiried ynof am dymor arall.

“Mae’n gyfnod ansicr iawn i'n diwydiant. Mae ein sector yn delio ag ôl-effeithiau'r Coronafirws, mae Brexit a’n perthynas â'r UE yn y dyfodol yn parhau i fod yn ansicr ac mae yna lawer o faterion ffermio eraill, megis rheoliadau dŵr, polisïau fferm y dyfodol a TB, sydd angen sylw a’i datrys dros y misoedd a'r blynyddoedd nesaf.

Yn aml iawn, mae cynllunio ar gyfer olyniaeth yn bwnc tabŵ o fewn teuluoedd amaethyddol. Ac eto mae'n bwnc sydd angen sylw a thrafodaeth. Er mwyn helpu mynd at wraidd rhai o’r cwestiynau anghyfforddus a thaflu goleuni ar faterion sy’n mynd y tu hwnt i gynlluniau ymddeol, mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi ymuno â chwmni cyfreithiol RDP Law o Dde Cymru i gynnal seminar rithwir.

Bydd y digwyddiad, sydd am ddim i aelodau FUW, yn cael ei gynnal trwy Zoom, ar nos Fercher Gorffennaf 8 am 7.30yh.

Ydych chi'n gwybod beth yw eich hawliau o ran pryniant gorfodol a gwaith gan gwmniau dŵr, nwy a ffôn ar eich fferm? Os ydych chi eisiau darganfod beth y gellir ac na ellir ei wneud ar eich tir, yna cofrestrwch ar gyfer gweminar Undeb Amaethwyr Cymru, sy’n cael ei gynnal ar y cyd â Davis Meade Property Consultants.

Bydd y gweminar hon, a gynhelir ar Zoom, yn cael ei chyflwyno gan Eifion Bibby a Charles Cowap o Davis Meade Property Consultants, gan adeiladu ar eu cysylltiad hir â'r Undeb.

Mae Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW), Glyn Roberts, wedi croesawu’r ffaith bod y prif bryderon a godwyd gan FUW mewn gohebiaeth ag aelodau Tŷ’r Arglwyddi wedi cael eu hadleisio gan aelodau ar draws y sbectrwm gwleidyddol ddoe wrth i’r Bil Amaethyddiaeth dderbyn ei ail ddarlleniad yn y tŷ.

Mae'r bil – sy’n cael ei ystyried fel y darn pwysicaf o ddeddfwriaeth y DU mewn perthynas â bwyd a ffermio ers dros 70 mlynedd - yn cynnwys cymal a fyddai'n sicrhau bod bwyd organig wedi'i fewnforio o wlad dramor yn cael ei gynhyrchu i safonau sy'n cyfateb i'r rhai sy'n berthnasol yn y DU.

Mae ffermwyr yng Nghymru yn galw ar y cyhoedd i'w helpu i osgoi effeithiau andwyol tymor hir ar ddiogelu cyflenwad bwyd y DU ac iechyd cwsmeriaid.

Daw’r alwad o ganlyniad i Lywodraeth y DU yn rhwystro newid i’r Bil Amaethyddiaeth a fyddai’n atal bwyd a gynhyrchir i safonau lles anifeiliaid ac amgylcheddol is nag sy’n ofynnol gan gynhyrchwyr y DU rhag cael eu mewnforio i’r DU ar ôl y cyfnod Ymadael Brexit.

Dywedodd Llywydd FUW, Glyn Roberts: “Pa bynnag ffordd y pleidleisiodd eich AS, nid yw’n rhy hwyr i’w lobïo er mwyn ailgyflwyno’r newid cyn i’r Bil Amaethyddiaeth ddod yn gyfraith.

“Mae modd i chi anfon llythyr atynt o'n gwefan sy’n datgan yn glir bod cwsmeriaid a chynhyrchwyr bwyd y DU yn haeddu gwell, a gadael i'ch llais gael ei glywed.”

Ers cael ei ddrafftio gan Lywodraeth y DU, mae'r Bil Amaethyddiaeth sy'n mynd trwy'r Senedd ar hyn o bryd, wedi cynnwys cymal a fyddai'n sicrhau bod bwyd organig wedi'i fewnforio o wlad dramor yn cael ei gynhyrchu i safonau sy'n cyfateb i'r rhai sy'n berthnasol yn y DU.

Gwrthwynebwyd ymgais i gyflwyno cymal tebyg a fyddai’n mynnu bod yr holl gynnyrch neu fwyd amaethyddol sy’n cael ei fewnforio i'r DU o dan gytundeb masnach, yn cael ei gynhyrchu i’r safonau iechyd a lles anifeiliaid, iechyd planhigion a diogelu'r amgylchedd hynny sy'n ofynnol yn y DU, a chafodd ei drechu yn ystod Trydydd Darlleniad y Bil ar 13 Mai 2020.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ysgrifennu at Weinidog Economi Cymru, Ken Skates, i gefnogi galwad Cymdeithas Filfeddygol Prydain i weithredu er mwyn sicrhau nad yw’r pandemig Covid-19 yn arwain at ostyngiad yn y gallu milfeddygol yn y dyfodol.

Dywedodd Cadeirydd Pwyllgor Iechyd a Lles Anifeiliaid FUW, Mr Ian Lloyd: “Nid yw’r pandemig presennol yn newid pwysigrwydd sicrhau bod lefelau staffio mewn milfeddygfeydd yn golygu bod gofal brys 24/7 ar gyfer da byw yn cael ei ddarparu er mwyn diogelu iechyd a lles anifeiliaid.  Efallai y bydd hyn yn golygu galw staff nôl o Furlough ac mae'n hanfodol bod y cynllun Furlough yn ddigon hyblyg i ymdopi â'r math hwn o drefniant."

Mae Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) Glyn Roberts, yn annog ffermwyr i fod yn garedig a’u hunain, gan fod llawer yn teimlo’r straen sy’n cael ei achosi gan y pandemig Coronafirws parhaus.

Mae'r alwad yn cyd-fynd ag Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl (dydd Llun 18 - dydd Sul 24 Mai 2020), sy'n canolbwyntio ar garedigrwydd eleni.

Wrth siarad o’i fferm yng Ngogledd Cymru, dywedodd: “Rydym yng nghanol cyfnod anodd iawn i ni i gyd a gwn y bydd llawer yn ymddangos yn ddewr, er bod nhw’n poeni, teimlo’r straen ac yn pryderu am amryw o resymau.

“Rwy’n eich annog i fod yn garedig â chi'ch hunan - os ydych chi'n teimlo bod eich byd yn chwalu, os oes modd, siaradwch am y peth a cheisiwch beidio rhoi gormod o bwysau ar eich hunan. Ynghyd â'r corff, mae’r meddwl yn holl bwysig i ffermwyr. Ond hwn hefyd yw'r anoddaf i'w gynnal. Rhaid i ni wrando ar ein corff hefyd. Bydd yn dweud wrthych pryd y bydd angen i chi arafu a gofalu am eich hunan.

Y peth mwyaf effeithiol y gallwch chi ei wneud i helpu'ch hunan i gadw'r meddwl yn iach, yw siarad. Sôn am eich ymdrechion ac am yr hyn rydych chi'n ei deimlo. Mae dweud wrth rywun beth chi'n mynd drwyddo yn un o'r camau pwysicaf i chi gymryd - byddwch chi'n teimlo’r pwysau’n codi oddi ar eich ysgwyddau.

“Yn yr un modd, os byddwch chi'n sylwi ar aelod o'r teulu neu ffrind yn gweld pethau’n anodd - siaradwch â nhw. Rhowch alwad iddyn nhw, neu rhannwch goffi rhithwir.

“Un peth rydyn ni wedi’i weld ledled y byd, yw bod caredigrwydd yn drech - yn enwedig mewn amseroedd ansicr. Ac ynghanol yr ofn, mae ein cymuned, cefnogaeth a gobaith yn parhau o hyd. Mi ddaw eto haul ar fryn – fel arfer, mae enfys yn dilyn storm. Byddwch yn garedig â chi'ch hunan ac eraill a chofiwch - mae'n iawn i beidio bod yn iawn.”

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ysgrifennu at Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, Sophie Howe, yn amlinellu’r angen brys i ddiogelu'r cyflenwad o fwyd domestig a chynhyrchwyr cynradd trwy sicrhau bod y broses gaffael yn cyd-fynd yn iawn â Deddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol.

Yn ei lythyr, pwysleisiodd Llywydd FUW Glyn Roberts ei bod hi’n hanfodol nad yw'r broses caffael bwyd yn gosod pris uwchlaw'r holl ffactorau a gweithrediadau eraill mewn ffordd sy'n amddiffyn diogelu'r cyflenwad o fwyd domestig, yn amddiffyn y gadwyn gyflenwi bwyd ac yn sicrhau hyfywedd tymor hir ein cynhyrchwyr bwyd a'u busnesau.

Mae ffermwyr llaeth yng Nghymru wedi siarad am eu pryder dwfn ynglŷn â’r ffaith y bydd rheoliadau ansawdd dŵr a gyhoeddir ar ffurf ddrafft gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig, Lesley Griffiths, yn gwthio ffermydd llaeth ‘dros y dibyn’.

Wrth drafod y ddeddfwriaeth ddrafft mewn cyfarfod brys o bwyllgor Llaeth Undeb Amaethwyr Cymru (FUW), roedd y cynrychiolwyr yn glir na fyddai cyfran fawr o'r diwydiant, sydd eisoes yn dioddef effeithiau difrifol oherwydd sgil-effaith Coronafirws, yn medru goroesi pe bai'r rheoliadau hyn yn cael eu cyflwyno.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi croesawu mesurau a gyflwynwyd i gynorthwyo’r diwydiant llaeth, sydd wedi cael eu heffeithio’n ddifrifol yn sgil cau’r sector gwasanaethau bwyd ac aildrefniad y gadwyn gyflenwi a phrisiau’r farchnad yn ofalus.

Y gobaith yw y bydd llacio deddfau cystadlu dros dro, sy'n berthnasol ledled y DU gyfan, yn galluogi mwy o gydweithredu fel y gall y sector llaeth, gan gynnwys ffermwyr llaeth a phroseswyr, weithio'n agosach i ddatrys y materion sy’n eu hwynebu.

‘Byddwch yn anturus ac yn ddewr - rhowch gynnig ar doriad newydd o Gig Oen a Chig Eidion Cymru PGI’ – dyna neges Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) Glyn Roberts wrth i’r argyfwng Coronofirws presennol greu helbul ymhlith y diwydiant.

Gyda newidiadau cynyddol ym mhatrwm prynu cwsmeriaid a’r sector cig eidion a chig oen Cymru yn dioddef yn sgil cau bwytai a chaffis oherwydd sefyllfa’r Coronavirus, anogir siopwyr i ddod â'r profiad o fwyta allan i’r cartref.

Am hanner awr wedi tri, gadewch bopeth am de. Mae’r hen draddodiad o ‘de prynhawn’ wedi gweld adfywiad dros y blynyddoedd diwethaf, gan ei wneud yn wledd boblogaidd i lawer.

Gyda bwytai, gwestai a chaffis yn parhau ar gau oherwydd argyfwng cyfredol Covid-19, mae pwyllgor Llaeth Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn annog y cyhoedd i ail greu’r profiad yn eu cartrefi.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn annog y cyhoedd i ddilyn canllawiau’r Llywodraeth a pharchu’r Côd Cefn Gwlad yn sgil yr argyfwng Coronafirws.

Ar ôl derbyn nifer o alwadau gan ffermwyr ynglŷn â’r cyhoedd yn cerdded ar draws tir fferm, gadael gatiau ar agor a gadael i’w cŵn redeg heb dennyn, mae Llywydd yr Undeb, Glyn Roberts, yn annog y cyhoedd i ddilyn y rheolau.

Wrth siarad o’i fferm yng Ngogledd Cymru, dywedodd Mr Roberts: “Nid oes unrhyw amheuaeth - mae llwybrau cyhoeddus a thir mewn sawl ardal boblogaidd ledled Cymru wedi bod ar gau er mwyn osgoi torfeydd yn ymgynnull, a hynny am reswm da iawn.

“Fodd bynnag, er gwaethaf arweiniad clir, rydym yn parhau i dderbyn galwadau gan aelodau bod y cyhoedd yn anwybyddu’r cyfyngiadau, gan adael gatiau ar agor a gadael i’w cŵn redeg yn rhydd ar dir sydd â da byw.

“Beth sy’n rhaid i’r cyhoedd ei gofio pan fyddant yn defnyddio llwybrau cyhoeddus sy’n croesi tir fferm, yw bod nhw’n cerdded trwy gartref a gweithle rhywun. Mae llawer o'n ffermwyr yn y categori bregus ac yn hunan ynysu tra hefyd yn gofalu am eu hanifeiliaid.

“Petai nhw'n mynd yn sâl, fydd neb i ofalu am eu hanifeiliaid a chynhyrchu'r bwyd rydyn ni gyd ei angen.”

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn dweud fod yn rhaid defnyddio’r amser ychwanegol sy’n deillio o benderfyniad Llywodraeth Cymru i ohirio penderfyniad ar reoliadau ansawdd dŵr, i ddod o hyd i ddewis arall yn lle’r mesurau llym a gyhoeddir mewn rheoliadau drafft.

Cyhoeddodd Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig Lesley Griffiths ddydd Mercher 8 Ebrill ei bod yn bwriadu cyflwyno’r rheoliadau ‘unwaith y daw’r argyfwng i ben’, er gwaethaf y ffaith y byddai penderfyniad o’r fath yn mynd yn groes i gyngor cynghorwyr swyddogol Llywodraeth Cymru, Cyfoeth Naturiol Cymru, ac yn costio degau o filiynau'r flwyddyn i ffermwyr Cymru.

Mae sefyllfa Covid-19 wedi arwain at argyfwng yn y sector llaeth ac mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn pwysleisio’r angen am fesurau cymorth brys i achub y diwydiant.

Yn dilyn cau tafarndai, clybiau a bwytai ledled y DU ar ddiwedd mis Mawrth, mae rhai proseswyr llaeth, sy'n cyflenwi'r sector gwasanaeth wedi gweld eu marchnad yn diflannu a bod archebion yn cael eu canslo dros nos.