Mae cyflawni a chynnal safonau uchel o iechyd a lles da byw yn hanfodol bwysig i'r diwydiant ffermio yng Nghymru. Mae Pwyllgor Iechyd a Lles Anifeiliaid FUW yn gyfrifol am ystod eang o faterion da byw ac yn gweithio i hyrwyddo a chymeradwyo arfer gorau mewn hwsmonaeth anifeiliaid. Mae'r pwyllgor hwn yn cael yr wybodaeth ddiweddaraf am yr holl ymchwil a datblygu iechyd a lles da byw.

Mae bron i ddegfed ran o dir Cymru wedi'i gofrestru fel tir comin, ac mewn rhai siroedd a rhanbarthau mae cymaint â 40 y cant. Mae ffermwyr sydd â hawliau pori ar dir comin yn dibynnu ar fath o ffermio sy'n dyddio'n ôl filoedd o flynyddoedd.

Fodd bynnag, mae'r traddodiad o dir comin yn parhau i ddod o dan bwysau, gyda llawer yn gweld tir comin fel maes chwarae, yn hytrach nag amgylchedd gweithiol sydd, yn aml, â bioamrywiaeth unigryw.

Mae Pwyllgor Tir Comin FUW yn sicrhau bod gan aelodau o bob rhan o Gymru lais mewn perthynas â’r llu o faterion a heriau cymhleth sy’n wynebu gwarcheidwaid tir comin.

Mae gan y pwyllgor Addysg a Hyfforddiant gylch gwaith eang o addysg blynyddoedd cynnar i addysg uwch mewn colegau a phrifysgolion, gan gynnwys cyrsiau rhan-amser ac amser llawn. Mae'r Pwyllgor yn canolbwyntio ar addysg a hyfforddiant amaethyddol, neu gwricwla a fydd yn paratoi myfyrwyr ar gyfer astudio yn y sector amaethyddol yn y dyfodol.

Cefnogir y pwyllgor gan aelodau cyfetholedig, megis Cyswllt Ffermio, Hybu Cig Cymru, Yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch, Linking Environment and Farming (LEAF) a LANTRA sy'n darparu gwybodaeth arbenigol ar bynciau unigol.

Mae arallgyfeirio ar fferm wedi dod yn hanfodol i'r rhai hynny sy'n chwilio am ffrydiau incwm arall i wella proffidioldeb busnes fferm. Mae'r pwyllgor yn ymdrin â chyfleoedd arallgyfeirio, yn enwedig opsiynau ar gyfer llety hunanarlwyo a chyflenwadau ynni amgen, ochr yn ochr â materion sy'n cael effaith uniongyrchol neu anuniongyrchol ar y sector fel Treth Twristiaeth.

Mae'r pwyllgor Arallgyfeirio Fferm yn darparu llais i gynrychiolwyr sydd eisoes wedi gwneud hynny neu sy'n edrych i arallgyfeirio eu busnes fferm. Rydym yn cyfleu teimladau ein haelodau ar y lefelau uchaf o ddylanwad gwleidyddol.

Mae natur garw llawer o dir Cymru, ynghyd ag incwm isel llawer o’i phoblogaeth, yn golygu bod tua 80 y cant o dir Cymru yn cael ei gategoreiddio fel Ardal Llai Ffafriol. Mae'r mwyafrif o hyn dan anfantais ddifrifol oherwydd anfanteision fel ffrwythlondeb isel, glaw a thymhorau tyfu byr.

Serch hynny, mae ein ffermydd mynydd a'r rhai ar dir mwy ymylol yn rhan hanfodol o'n heconomi a'n tirweddau. Mae hyn yn nhermau cynnal economïau lleol a phori anifeiliaid ar dir lle mae ecosystemau wedi addasu dros filoedd o flynyddoedd i ddibynnu ar ddefaid a gwartheg. Mae llawer o ffermydd yn dal i symud da byw yn dymhorol, ar ffurf system Hafod a Hendre, yn union fel y mae eu cyndeidiau wedi ei wneud ers miloedd o flynyddoedd.

Mae Pwyllgor Tir Mynydd a Thir Ymylol FUW yn darparu llais i’r ffermwyr hynny sy’n ffermio peth o dir mwyaf ymylol Cymru.

Mae'r pwyllgor Defnydd Tir a Materion Seneddol yn trafod yr holl faterion sy'n ymwneud â defnydd tir amaethyddol yng Nghymru sydd yn ei hanfod yn berthnasol i bob math o ffermwyr. Mae eitemau ar yr agenda yn cynnwys diweddariadau gan grŵp Fforwm Rheoli Tir Cymru (WLMF), trwyddedau cyffredinol ar gyfer adar, diwygiadau mynediad tir a rheoli dŵr.

Mae lobïo'r pwyllgor hwn yn hanfodol ar adeg lle mae rheoliadau defnyddio tir, dŵr a llygredd yn dod yn fwy a mwy pwysig.

Mae'r mwyafrif o dir Cymru yn anaddas ar gyfer tyfu cnydau, sy'n golygu bod bron i ddwy ran o dair o'n daliadau fferm yn ffermydd da byw sy'n magu defaid a gwartheg. Gwerthir llawer o'r rhain trwy'r marchnadoedd da byw traddodiadol.

Yn ogystal â chynhyrchu cig oen Cymreig a chig eidion Cymreig, sy’n cael eu cydnabod yn rhyngwladol, mae tua 8,000 tunnell o wlân yn cael ei ddanfon o ffermydd Cymru yn flynyddol, sef 27% o gynhyrchiad y DU.

Mae ein pwyllgor Da Byw, Gwlân a Marchnadoedd yn sicrhau y gellir clywed barn ffermwyr da byw o bob rhan o Gymru ar lefel genedlaethol.

Sefydlwyd Pwyllgor Llaeth FUW i nodi, trafod a gweithredu ar y materion hynny sy'n wynebu cynhyrchwyr llaeth yng Nghymru yn benodol. Mae cylch gwaith y Pwyllgor yn faterion eang sy'n ymwneud â'r gadwyn gyflenwi llaeth cyfan. Mae hefyd yn lobïo ar faterion llawr gwlad sy'n effeithio ar gynhyrchwyr llaeth a'u busnesau.

Mae tua un o bob deg fferm yng Nghymru yn un denant yn gyfan gwbl, tra bod bron i hanner daliadau Cymru yn dibynnu ar dir ar rent i raddau mwy neu lai. Mae tir tenant wedi bod yn arbennig o bwysig ers amser maith o ran caniatáu i ffermwyr ifanc a newydd-ddyfodiaid gael mynediad i dir er mwyn cychwyn eu busnesau eu hunain.

Mae Pwyllgor Tenantiaid FUW yn sicrhau bod buddiannau’r ffermydd hynny sy’n dibynnu fwyaf ar dir ar rent yn cael eu cynrychioli’n iawn ar y lefelau gwleidyddol uchaf

Mae'r Undeb yn parhau i lobïo barn a phryderon cynrychiolwyr y pwyllgor sydd, yn y bôn, y genhedlaeth nesaf o ffermwyr Cymru. Mae'n tynnu sylw at ystod eang o heriau y mae ffermwyr iau yn eu hwynebu megis argaeledd tir, ond hefyd y cyfleoedd sydd ar gael trwy grantiau, cynlluniau ac opsiynau ffermio cyfran sy'n cynorthwyo'r rhai sy'n dymuno ehangu.

Mae cynrychiolydd enwebedig o'r pwyllgor Llais yr Ifanc hefyd yn eistedd ac yn gweithio’n agos gyda Chyngor CFfI Cymru.