Cafodd swyddogion o Undeb Amaethwyr Cymru Sir Drefaldwyn gyfarfod yn ddiweddar ag Aelod Seneddol Maldwyn a Glyndŵr, Steve Witherden AS i drafod pryderon ynghylch Parc Cenedlaethol arfaethedig ar gyfer gogledd-ddwyrain Cymru, a all gynnwys cyfran helaeth o ogledd Powys.
Cafodd y cyfarfod ei gynnal ger Pistyll Rhaeadr yn Llanrhaeadr-ym-Mochnant, gan gynnig cyfle i Swyddog Gweithredol Sirol Undeb Amaethwyr Cymru, Emyr Wyn Davies a Chadeirydd Sir Undeb Amaethwyr Cymru, Wyn Williams, godi amryw o bryderon i Mr Witherden ynghylch datblygiad arfaethedig y Parc Cenedlaethol. Roedd y gwrthwynebiadau hyn yn cynnwys biwrocratiaeth ychwanegol a rheoliadau cynllunio, ac yn hollbwysig, y pryderon cynyddol a leisiwyd yn lleol ynghylch y pwysau y gallai’r dynodiad ei osod ar seilwaith lleol a chymunedau lleol.
Mae’r ymchwiliad i greu’r Parc Cenedlaethol yn dilyn ymrwymiad blaenorol gan Lywodraeth Cymru i ddynodi Parc Cenedlaethol newydd yng Nghymru yn seiliedig ar Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol bresennol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy. Pe byddai’n cael ei sefydlu, hwn fyddai’r pedwerydd Parc Cenedlaethol yng Nghymru, a’r cyntaf ers 1957.
Mae’r cynigion ar hyn o bryd yn destun eu hail rownd o ymgynghori o dan ofal Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC), gyda’r ffiniau arfaethedig yn ymgorffori Llyn Efyrnwy a Dyffryn Tanat, yn ogystal â threfi a phentrefi megis Llanfyllin a Meifod, gan ymestyn mor bell i’r gogledd â Threlawnyd yn Sir y Fflint.
Tra wrth Bistyll Rhaeadr, cyfeiriwyd at bryderon ynghylch y gor-dwristiaeth presennol ar y safle - gydag ymchwydd yn nifer yr ymwelwyr dros fisoedd yr haf yn aml yn arwain at oedi sylweddol mewn traffig a rhwystrau yn lleol - gan gael cael effaith andwyol ar drigolion lleol a ffermwyr. Lleisiwyd pryderon y byddai dynodiad Parc Cenedlaethol yn debygol o achosi ymchwydd pellach o dwristiaid, gan waethygu'r broblem.
Dywedodd Wyn Williams, Cadeirydd Undeb Amaethwyr Cymru Sir Drefaldwyn:
“Roeddem yn ddiolchgar iawn am y cyfle i gwrdd â Steve Witherden AS a chyfleu’r pryderon niferus sydd wedi codi’n lleol ynglŷn â dynodiad arfaethedig Parc Cenedlaethol gogledd-ddwyrain Cymru – a allai ymgorffori canran enfawr o Sir Drefaldwyn.
Er ein bod yn croesawu ymwelwyr ac yn cydnabod cyfraniad allweddol twristiaeth i’r economi leol, mae’n amlwg mai ychydig iawn o awydd sydd yn lleol am y dynodiad hwn.
Mewn ardaloedd yn Eryri a Bannau Brycheiniog rydym eisoes wedi gweld y niwed y gall gor-dwristiaeth ei gael ar gymunedau lleol – o fiwrocratiaeth ychwanegol a chyfyngiadau cynllunio, straen cynyddol ar gyfleusterau a seilwaith sydd eisoes yn crebachu, ac ymchwydd ym mhrisiau tai. Ar ben hynny, mae cost mor enfawr ar adeg pan fo cymaint o wasanaethau cyhoeddus eraill dan fygythiad yn codi cwestiynau sylweddol.”
Yn dilyn yr ymweliad â’r rhaeadr, cynhaliwyd cyfarfod rhwng Undeb Amaethwyr Cymru a Steve Witherden AS yn y Wynnstay Arms, Llanrhaeadr-ym-Mochnant. Cafwyd cyfle i ffermwyr a sefydliadau lleol - gan gynnwys y Clybiau Ffermwyr Ifanc - drafod cynigion y Parc Cenedlaethol ymhellach, yn ogystal â phryderon ehangach, gan gynnwys y newidiadau arfaethedig i dreth etifeddiant a amlinellwyd yng Nghyllideb ddiweddar Lywodraeth y DU.
“Croesawais y cyfle i gwrdd ag Undeb Amaethwyr Cymru Sir Drefaldwyn a chlywed y pryderon ynghylch dynodiad Parc Cenedlaethol a fyddai’n cynnwys gogledd Sir Drefaldwyn.
O gynllunio, i barcio i gyd-destun ehangach y pwysau ar gyllid cyhoeddus, mae’r pryderon yn ddealladwy, a byddwn yn annog y cyhoedd i gysylltu â mi a lleisio unrhyw bryderon neu sylwadau yn ymgynghoriad parhaus Cyfoeth Naturiol Cymru, sy’n dod i ben 16 Rhagfyr 2024.”
Cynhaliwyd cyfarfod arall yn Llanrhaeadr-ym-Mochnant ar yr un noson, a fynychwyd gan dros 200 o aelodau o’r gymuned leol, yr awdurdod lleol a busnesau – gyda mwyafrif helaeth yn gwrthwynebu’r cynigion ar gyfer dynodiad Parc Cenedlaethol.