Mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi codi bron £40,000 ar gyfer ei elusennau, Alzheimer’s Society Cymru a’r Farming Community Network, yn dilyn dwy flynedd o godi arian llwyddiannus.
Nid oes modd gwella o glefyd Alzheimer nac unrhyw fath arall o ddementia, nid oes digon o arian ar gyfer ymchwil a dim digon o ymchwilwyr a chlinigwyr yn ymuno â'r frwydr yn erbyn dementia.
Mae Cymdeithas Alzheimer wedi ymrwymo i wario o leiaf £150 miliwn dros y degawd nesaf ar ymchwil dementia i wella gofal i bobl heddiw a dod o hyd i wellhad ar gyfer yfory. Mae hyn yn cynnwys £50 miliwn i ddatblygu Sefydliad Ymchwil Dementia pwrpasol cyntaf y DU.
Mae Farming Community Network (FCN) yn elusen sy'n cefnogi ffermwyr a theuluoedd yn y gymuned ffermio trwy gyfnodau anodd. Rhwydwaith o dros 400 o wirfoddolwyr yw FCN, gyda thua 40 wedi'u lleoli yng Nghymru, llawer ohonynt yn ymwneud â ffermio, neu sydd â chysylltiadau agos ag amaethyddiaeth ac felly mae ganddynt ddealltwriaeth wych o'r materion y mae ffermwyr a theuluoedd ffermio yn eu hwynebu yn rheolaidd.
Mae FCN yn rhedeg llinell gymorth genedlaethol ac e-gymorth gyfrinachol sydd ar agor bob dydd o'r flwyddyn rhwng 7yb-11yh. Mae gwirfoddolwyr yn darparu cefnogaeth gyfrinachol, fugeiliol ac ymarferol am ddim i unrhyw un sydd eisiau cymorth, p'un a yw'r mater yn bersonol neu'n gysylltiedig â busnes.
Wrth gyflwyno £29,628.31 i Gymdeithas Alzheimer Cymru, a £9,876.10 i Farming Community Network, dywedodd Llywydd FUW, Glyn Roberts: “Rwy’n falch o gyflwyno’r ddwy elusen wych hon gyda’r arian y mae ein haelodau a’n staff wedi’i godi dros y 2 flynedd.
“Rydym wedi cynnal llawer o ddigwyddiadau, gan gynnwys digwyddiadau brecwast, cerdded yn agos at 800 milltir, cynnal digwyddiadau Bingo a gyrfaoedd chwist, i godi arian ac ni fyddai hyn i gyd wedi digwydd heb ymroddiad a phenderfyniad pawb dan sylw.
“Mae dementia yn broblem iechyd cynyddol - mae gan 1 o bob 6 o bobl dros 80 oed ddementia, ac mae 850,000 o bobl yn dioddef o ddementia yn y DU. Byddai gohirio’r broses cychwyn dementia o bum mlynedd yn haneru nifer y marwolaethau o'r cyflwr, gan arbed 30,000 o fywydau'r flwyddyn.
“Rhagwelir cynnydd yn nifer yr achosion o 156 y cant rhwng nawr a 2051, sy’n cyfateb i ddwy filiwn o bobl, a bydd y baich yn disgyn ar ardaloedd gwledig lle mae cyfrannau sylweddol uwch o bobl oedrannus. Felly nid yw hyn yn rhywbeth y gallwn ei anwybyddu ac mae angen mwy o ymchwil.
“Roeddem hefyd eisiau parhau â'n haddewid i gefnogi ffermwyr sydd angen cefnogaeth mewn cyfnod anodd a chodi ymwybyddiaeth o broblemau iechyd meddwl mewn cymunedau gwledig.
Yn ein gweithleoedd rydyn ni wedi wynebu rhai cyfnodau eithaf isel yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf. TB, anwadalwch prisiau ac ansicrwydd ynghylch ein dyfodol ar ôl Brexit, mae hyn i gyd yn rhoi straen a bydd llawer yn teimlo o dan bwysau aruthrol. Dyna pam mae gwaith elusennau fel yr FCN mor bwysig ac rydym yn hapus ein bod yn gallu helpu i gefnogi eu hymdrechion."
Dywedodd Natalie de Maid, Rheolwr Codi Arian Cymunedol Rhanbarthol: “Hoffwn ddiolch o galon i bob unigolyn yn yr FUW sydd wedi codi arian ar gyfer Cymdeithas Cymru Alzheimer - mae’n hollol anhygoel eich bod gyda’ch gilydd wedi codi bron i £30,000.
“Mae pob ceiniog a godwn yn ein helpu i gefnogi pobl sydd â dementia, ariannu ymchwil a herio canfyddiadau. Rydym yn falch o gefnogi pobl sy'n byw gyda dementia yng nghefn gwlad Cymru a chydnabod yr heriau sy'n eu hwynebu.
“Bydd ymchwil yn curo dementia, ond mae angen mwy o arian arnom i ddod o hyd i wellhad. Fodd bynnag, nid yw'n ymwneud â gwellhad yn unig - mae angen i ni ymchwilio i’w achos, gofal ac atal hefyd. Trwy uno yn erbyn dementia gyda'n gilydd gallwn wella bywydau'r 45,000 o bobl yng Nghymru sy'n byw gyda dementia.”
Dywedodd David Williams, Cyfarwyddwr Rhanbarthol FCN Cymru: “Mae presenoldeb FCN ledled Cymru wedi’i wella’n sylweddol diolch i’n partneriaeth gyda’r FUW. Mae nifer ein gwirfoddolwyr wedi cynyddu ac mae mwy a mwy o ffermwyr yng Nghymru yn troi atom am help.
“Rydyn ni'n hynod ddiolchgar i Glyn Roberts a phawb sy'n ymwneud â'r FUW am yr ymdrechion codi arian anhygoel maent wedi'u cyflawni dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Bydd yr arian a godir yn mynd yn bell o ran ein helpu i estyn allan at fwy fyth o ffermwyr yng Nghymru a'u helpu i baratoi ar gyfer yr heriau niferus sydd o'n blaenau.
“Efallai bod ein statws fel elusen lywyddol yn dod i ben, ond rydym yn bwriadu adeiladu ar y berthynas ryfeddol sydd gennym gyda’r FUW ac edrychwn ymlaen at barhau i weithio gyda nhw am flynyddoedd lawer i ddod.”