Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn mynnu bod Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy yn cynnal ymchwiliad llawn i'w penderfyniad i fynd ar drywydd achos yn erbyn ffermwr y Gogarth, ar ôl i'r achos gael ei ollwng yn ystod gwrandawiad llys yn Llandudno.
Yn wreiddiol, roedd Dan Jones, aelod FUW, a ddaeth yn denant fferm Parc, o eiddo’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol ar y Gogarth yn 2016, yn wynebu ugain cyhuddiad. Ond pan benderfynodd y Cyngor ollwng yr achos dydd Gwener 7 Mehefin, dywedodd y barnwr ardal Gwyn Jones wrth Mr Jones: "Mae eich enw da yn parhau."
Fodd bynnag, i dalu am ei amddiffyniad cyfreithiol, mae Mr Jones, sy'n briod â mab ifanc, wedi gorfod benthyg £50,000 gan ei deulu, yn ogystal â gwerthu 300 o ddefaid a pheiriannau’r fferm, ac er bod yr achos wedi cael ei ollwng, nid oes llawer o obaith bod swm unrhyw gostau a ddyfarnwyd gan y llys yn agos at dalu costau Mr Jones.
Mewn llythyr at Brif Weithredwr Cyngor Conwy, Iwan Davies, mae FUW yn cyhuddo'r Cyngor o fabwysiadu “... agwedd ymosodol a oedd yn ymddangos yn wahanol iawn i'r rhai a fabwysiadwyd gan y rhan fwyaf o Awdurdodau Lleol”, gan nodi: “Wrth i faterion fynd rhagddynt , daeth yn amlwg i'r rhai sydd wedi delio ag achosion eraill o'r fath ledled Cymru bod y Cyngor wedi penderfynu mynd ar drywydd Mr Jones yn ymosodol yn yr hyn sydd wedi cael ei gymharu â 'helfa gwrachod'. ”
Mae'r llythyr yn mynd ymlaen i dynnu sylw at y ffaith bod yr effaith ariannol a meddyliol ar y teulu wedi bod yn aruthrol ac y bydd yn cael effeithiau parhaol ar Mr Jones, ei wraig, ei fab a'i deulu ehangach, a bod y dull a fabwysiadwyd gan y Cyngor hefyd wedi achosi anfri sylweddol yn lleol, ac ar draws y DU, gyda'r achos yn cael sylw mewn papurau newydd cenedlaethol.
Mae'r llythyr yn dod i'r casgliad: “O ystyried cymaint o effeithiau niweidiol, ar lefel bersonol ar gyfer Mr Jones a’i deulu ac enw da'r Cyngor, credwn fod angen ymchwiliad llawn i'r penderfyniad i fynd ar drywydd yr achos hwn a'r dulliau a fabwysiadwyd gan swyddogion y Cyngor, ac y dylid cychwyn ar hyn cyn gynted â phosibl. ”