Heddiw croesawodd Undeb Amaethwyr Cymru y newyddion bod Ysgrifennydd y Cabinet dros Newid Hinsawdd a Materion Gwledig, Huw Irranca-Davies yn derbyn yr holl argymhellion a gyflwynwyd iddo gan y Grŵp Cynghori Technegol (TAG) sydd newydd ei sefydlu ar gyfres o fesurau a fydd yn darparu hyblygrwydd wrth ladd gwartheg sydd â’r diciau ar y fferm.
Mae teuluoedd amaethyddol sydd eisoes dan bwysau emosiynol ac ariannol oherwydd achosion o’r diciau mewn gwartheg yn aml yn eu dagaru o ganlyniad i’r profiad dirdynnol o wylio gwartheg yn cael eu lladd ar fuarth y fferm.
Dywedodd Dai Miles, Dirprwy Lywydd UAC: “Mae hyn yn newyddion rydyn ni’n ei groesawu ac rydym yn falch bod Ysgrifennydd y Cabinet wedi gwrando ar bryderon y diwydiant ac yn bwysicaf fyth cymryd camau gweithredu a derbyn yr argymhellion hyn yn llawn.”
Cynhaliodd TAG ei gyfarfod cyntaf ar y 15 o Ebrill dan arweiniad yr Athro Glyn Hewinson, sydd hefyd yn gadeirydd Sêr Cymru yn y Ganolfan Ragoriaeth TB yn Aberystwyth.
Mae mwyafrif yr achosion o ladd ar fferm o ganlyniad i brofion positif o’r diciau mewn gwartheg tra'u bod o dan gyfnodau meddyginiaeth. Mae lladd gwartheg ar fuarth y fferm hefyd yn digwydd pan fo buchod yn drwm gan feichiogrwydd neu o fewn yr wythnos gyntaf wedi lloi. Ni chaniateir eu cario oddi ar y fferm o dan reoliadau cludo anifeiliaid.
Yn ôl Dai Miles: “Cafodd yr FUW eu gwahodd i ddarparu tystiolaeth ar lafar ac yn ysgrifenedig i TAG ei ystyried, ac rydym yn falch bod ein gwaith wedi cefnogi’r newidiadau a gyhoeddwyd heddiw.
“Nod ein hargymhellion oedd lleihau nifer y gwartheg sy’n cael eu lladd ar ffermydd yn dilyn achosion o TB mewn gwartheg a darparu cymorth mewn amgylchiadau lle nad oes modd osgoi lladd ar glos y fferm.
“Rydym yn croesawu’r ffaith bod y broses hon wedi digwydd mor gyflym ac yn gobeithio y gellir rhoi’r camau hyn ar waith cyn gynted â phosibl i leihau’r achosion o ladd ar ffermydd. Mae effeithiau’r broses hon yn cael canlyniad andwyol hirdymor ar iechyd a lles ein teuluoedd amaethyddol.
“Fodd bynnag, rhaid i ni beidio ag anghofio bod yr angen i drafod y pwnc o leddfu erchyllterau lladd ffermydd yn ceisio unioni’r symptom yn hytrach na mynd i’r afael â gwraidd y broblem. Mae hyn yn parhau i fod yn record difrifol o raglen cwbl aneffeithiol dros gyfnod maith i ddileu y diciau o fuchesi gwartheg yng Nghymru.
“Byddwn yn parhau i weithio mewn partneriaeth â TAG a rhanddeiliaid eraill i fynd i’r afael â ffyrdd eraill y gellir gwella’r rhaglen dileu TB mewn gwartheg er budd holl ffermwyr gwartheg Cymru.” meddai’r Dirprwy Lywydd, Dai Miles.