Crynodeb o newyddion Hydref 2021

i) Iwerddon yn cytuno ar gytundeb masnach newydd â Tsieina

Mae Gweriniaeth Iwerddon wedi cytuno ar gytundeb masnach newydd â Tsieina, a fydd yn caniatáu allforio cig dafad a moch magu.

Mae Tsieina’n gyfrifol am 38 y cant o fewnforion cig dafad y byd (365,000 tunnell), er bod cyfran fawr o hwnnw o wledydd megis Seland Newydd ac Awstralia – allforion net o gig coch.

ii) Tatws carbon niwtral o Gymru i’w gwerthu yn y Co-Op

Bydd tatws carbon niwtral cyntaf y DU, a dyfir gan Puffin Produce yn Sir Benfro, yn cael eu gwerthu ar draws 200 o siopau Co-op.

Mae’r hyn a elwir yn datws Root Zero yn dod o ffermydd lleol ac maent yn garbon niwtral ac wedi’u tyfu’n gynaliadwy. Mae’r cyfrifiadau ôl troed carbon hefyd yn cynnwys ôl troed y gadwyn gyflenwi gyfan.

Mae Puffin Produce wedi gosod targed o leihau dwysedd carbon tatws Root Zero gymaint â 51% erbyn 2030, a’i allyriadau gweithredu gymaint â 46% erbyn 2030.

iii) Gweinidog Amaeth yr Almaen yn galw am safonau mwy cyson yng nghytundebau masnach y dyfodol

Mae Gweinidog Amaeth yr Almaen, Julia Klöckner, wedi rhybuddio’r Comisiwn Ewropeaidd y byddai galw am Gytundeb Gwyrdd ar gyfer amaethyddiaeth yr UE heb gynnwys yr un uchelgais o fewn cytundebau masnach rydd â gwledydd y trydydd byd, yn rhoi ffermwyr domestig dan anfantais gystadleuol.

Mae hwn yn un o blith nifer o bryderon a godwyd gan UAC ac eraill mewn perthynas â’r cytundebau masnach rydd rhwng y DU ac Awstralia a Seland Newydd.