Bu Swyddogion Gweithredol siroedd Gogledd Cymru Undeb Amaethwyr Cymru yn cwrdd â’r Comisiynydd Heddlu a Throsedd Arfon Jones a'r Tîm Troseddau Gwledig ym Mhencadlys Heddlu Gogledd Cymru ym Mae Colwyn yn ddiweddar. Pwrpas y cyfarfod oedd trafod y sefyllfa ddiweddaraf ynglŷn â phlismona gwledig, a cafodd Alaw Mair Jones, Swyddog Gweithredol Sirol newydd Ynys Môn, ei chyflwyno i'r tîm am y tro cyntaf. Mae hwn yn gyfarfod cyswllt blynyddol sy’n cael ei gynnal bob mis Gorffennaf ac yn gyfle i godi amryw o faterion a chlywed y newyddion diweddaraf gan Dîm Troseddau Gwledig Gogledd Cymru.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi dweud wrth y Prif Weinidog bod rhaid rhoi blaenoriaeth i geisio estyn cyfnod Erthygl 50 os yw Brexit caled ym mis Ebrill 2019 yn dod yn fwy tebygol.

Yn siarad ar ôl cyfarfod gyda'r Prif Weinidog Theresa May ar faes y Sioe Frenhinol, dywedodd Llywydd UAC, Glyn Roberts: "Byddai canlyniadau Brexit caled mor ddifrifol i’n diwydiannau, gan gynnwys ffermio, ac i economi'r wlad yn gyffredinol a ni ddylid caniatáu hyn i ddigwydd.

Bob blwyddyn mae Undeb Amaethwyr Cymru'n cydnabod personoliaeth o’r cyfryngau sydd wedi codi proffil cyhoeddus ffermio Cymru gyda gwobr goffa Bob Davies UAC.

Mae enillydd eleni wedi bod yn codi proffil ffermio Cymru, ond nid fel eraill o flaen y camerâu, siarad â ni yn uniongyrchol drwy’r radio neu hyd yn oed ar dudalennau blaen y cyhoeddiadau amaethyddol - ond yn dawel ac yn ddiwyd yn y cefndir yn cynhyrchu unig raglen wledig BBC Wales.

Wrth gyhoeddi Pauline Smith, cynhyrchydd Country Focus BBC Radio Wales fel enillydd eleni, dywedodd Llywydd UAC, Glyn Roberts: " Nid yw Pauline yn un i dynnu sylw at y gwaith sy’n cael ei gyflawni - ond eto mae'r rhaglen y mae wedi bod yn ei chynhyrchu ar gyfer BBC Radio Wales dros yr holl flynyddoedd hynny, yn un sydd wedi parhau i wasanaethu pawb sy'n byw yng nghefn gwlad.

Mae’r ffermwr ac entrepreneur o Orllewin Cymru, Brian Jones a sefydlodd Castell Howell yn yr 1980au cynnar, wedi cael ei gydnabod am ei wasnaethau i amaethyddiaeth gyda gwobr allanol Undeb Amaethwyr Cymru am wasnanaethau i amaethyddiaeth.

Wrth gyflwyno’r wobr, dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts: “Mae Brian wedi gwneud cymaint dros amaethyddiaeth ac mae ei angerdd dros Gymru fel cyrchfan bwyd yn heintus.  Mae ei ymrwymiad i i Gymru a’i frand Celtic Pride yn esiampl o hynny a dylai fod yn esiampl i eraill. Mae'r wobr yn hollol haeddiannol ac rydym yn diolch i Brian am bob peth y mae'n ei wneud.”

Dechreuodd Brian Jones, sef Rheolwr Gyfarwyddwr Bwydydd Castell Howell Cyf, drwy werthu ieir, ac mae’r busnes wedi parhau i dyfu o nerth i nerth.

Mae’r cyflwynydd teledu Cymreig adnabyddus, ac un o hoelion wyth amaethyddiaeth Alun Edwards, wedi cael ei gydnabod am ei ymroddiad eithriadol i'r diwydiant ffermio gyda Gwobr Fewnol Undeb Amaethwyr Cymru am Wasanaethau i Amaethyddiaeth yn Sioe Frenhinol Cymru.

Daeth Alun Elidyr, fel y mae’n cael ei adnabod yn y gymuned amaethyddol ac ar y gyfres deledu Ffermio ar S4C, adref i ffermio Cae Coch, Rhydymain ym 1996, ar ôl colli ei dad yn sydyn. Roedd hyn ar ôl gyrfa actio lwyddiannus - yn actio mewn nifer o gyfresi drama megis Coleg, Yr Heliwr, Rownd a Rownd, Tipyn o Stad, a Lleifior.

Roedd yn benderfynol o weld ffermio a'r ffordd o fyw yn parhau yng Nghae Cae, ac yn arbennig i ofalu am ei fam ar y pryd.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (UAC) wedi disgrifio cynhadledd tywydd Llywodraeth Cymru a gynhaliwyd yn Sioe Frenhinol Cymru fel cam pwysig o ran gweithredu i leihau effeithiau presennol y tywydd, a’r rhai sydd i ddod yn y dyfodol ar ddiwydiant amaethyddol Cymru.

Yn siarad ar ôl y gynhadledd, a gadeiriwyd gan Lesley Griffiths, Ysgrifennydd y Cabinet, a mynychodd sefydliadau ffermio ac elusennau gwledig, swyddogion y llywodraeth, Cyfoeth Naturiol Cymru, Dŵr Cymru ac eraill, dywedodd Llywydd UAC, Glyn Roberts: "Mae Llywodraeth Cymru wedi llacio nifer o reolau yn sgil y tywydd eithafol, a hynny yn dilyn ein ceisiadau ym mis Mehefin, ac mi wnaethom ni alw am y gynhadledd hon ar ddechrau mis Gorffennaf.

"Rydym wedi croesawu’r cam nesaf yma, a thrafodwyd nifer o gamau pellach yn y cyfarfod.

"Yn benodol, pwysleisiwyd yr angen i gymryd camau pendant cyn gynted ag y bo modd o ran ymlacio rheolau a mesurau eraill, gan fod ffermwyr yn brwydro pob dydd er mwyn darparu dŵr ar gyfer da byw ac mae porthiant hanfodol y gaeaf yn cael ei ddefnyddio ar ffermydd ledled Cymru."

Dywedodd Mr Roberts fod nifer o’r camau yn rhai roedd UAC wedi annog Llywodraeth Cymru i’w hystyried, gyda'r bwriad o wneud penderfyniadau a chyhoeddiadau dros y dyddiau nesaf.

"Dros y mis diwethaf rydym wedi rhoi manylion i Lywodraeth Cymru o’r problemau y mae ffermwyr o gwmpas Cymru yn eu hwynebu, yn ogystal â chamau y gallai'r Llywodraeth eu cymryd i helpu'r sefyllfa.

"Rydym yn croesawu'r ffaith bod rhai o'r camau hyn bellach yn digwydd, ond roeddem wedi gofyn am y cyfarfod hwn er mwyn sicrhau y gellid ymchwilio pob cam posib yn iawn."

“Nawr bod hyn yn digwydd o’r diwedd, gobeithio y byddwn yn gweld llawer mwy o ddatblygiadau.”