[caption id="attachment_6906" align="alignleft" width="169"] Dal eich gafael yn dynn! Cadeirydd cangen UAC Sir Drefaldwyn Mark Williams yn dal ei afael ar babell UAC[/caption]

Er gwaethaf y tywydd gwael ar ddydd Sadwrn 3 Medi, cafodd staff ac aelodau cangen Sir Drefaldwyn o Undeb Amaethwyr Cymru ddiwrnod llwyddiannus yn Sioe Llanfair Caereinion.

Cafodd y sioe ei chynnal yn Llysun, Llanerfyl, Y Trallwng drwy garedigrwydd teulu Tudor, ac roedd bob aelod o staff y sir, gan gynnwys cynorthwywyr gweinyddol Lynne Baker ac Alison Jones yn barod i groesawu aelodau a ffrindiau’r Undeb gyda phaned o de neu goffi.

Roedd Cynorthwy-ydd Gweinyddol Gwasanaethau Yswiriant FUW Cyf Sophie Rees,  Gweithredwyr Yswiriant Nia Wyn Evans a Kay Williams hefyd ar gael i gynorthwyo aelodau gyda materion yswiriant.

Dywedodd Swyddog Gweithredol UAC Sir Drefaldwyn Emyr Wyn Davies: “Bu’n bwrw’n drwm am y rhan fwyaf o’r diwrnod.  Cafwyd ychydig o seibiant wrth y glaw yn ystod y prynhawn, ond yna cododd y gwynt.  Roedd y babell yn llawn o aelodau yn mwynhau paned o de ac yn siarad am bwysigrwydd amaeth, ac yna bu’r babell bron iawn a chwythu i ffwrdd!  Er gwaetha’r tywydd gwael, cawsom ddiwrnod llwyddiannus a hoffwn ddiolch i bawb a ddaeth i’n gweld yn ystod y sioe a hefyd i’r rhai fu’n adfer pabell Sir Drefaldwyn!”.

Mae canghennau sirol Undeb Amaethwyr Cymru yn cyfarfod â aelodau’r undeb ar draws Cymru er mwyn ymgynghori ar bolisiau amaethyddol y dyfodol yn dilyn Brexit.

Cyhoeddodd yr Undeb ddogfen ymgynghori fewnol, yn ogystal â holiadur ar-lein i’w haelodaeth mewn ymgais i glywed eu barn ar ddyfodol amaethyddiaeth yn dilyn Brexit.

Mae cyfarfodydd llwyddiannus eisoes wedi cael eu cynnal yn Sir Drefaldwyn, Sir Benfro, Brycheiniog a Maesyfed, Sir Gaerfyrddin, Dinbych a Fflint ac ym Morgannwg.  Cynhelir rhagor o gyfarfodydd ar gyfer aelodau yng Ngwent ar nos Lun 12 Medi i ddechrau am 7.30yh yn Neuadd Bentref Little Mill, Pont-y-p?l; yn Sir Gaernarfon ar nos Lun 12 Medi i ddechrau am 7.30yh yn y brif ystafell ddarlithio yng Ngholeg Glynllifon ac yn Ynys Môn ar nos Fawrth Medi 13 i ddechrau am 7.30yh yn Nhafarn y Rhos, Rhostrehwfa, Llangefni.

“Mae angen trafod dyfodol nifer o bynciau pwysig megis cymorth ariannol, cytundebau masnach a newid deddfwriaethol ac felly rydym yn annog ein haelodau i nodi blaenoriaethau’r polisïau hynny, a fydd yn help i ddatblygu sector amaethyddol Cymreig proffidiol a chynaliadwy, sy'n gallu gwrthsefyll yr ansefydlogrwydd cynyddol ym mhrisiau," meddai Llywydd UAC Glyn Roberts.

Mae UAC yn gweithio'n agos gyda'i aelodaeth drwy ymgynghori, er mwyn sicrhau bod safbwyntiau polisïau’r dyfodol yn cael cefnogaeth y sector amaethyddol yng Nghymru a bod y polisïau yma’n cyflawni anghenion y diwydiant.

Mae'r ymgynghoriad a'r holiadur ar-lein wedi cael eu cynllunio i roi cyfle i bob aelod o’r Undeb roi sylwadau ar rai o'r prif faterion sy'n ymwneud â’r mathau o bolisïau amaethyddol a allai fod o’r budd gorau i Gymru ar ôl i'r DU adael yr Undeb Ewropeaidd.

Hefyd, mae lle ar yr arolwg ar gyfer sylwadau unigol ar sut neu a ddylai amaethyddiaeth Cymru a’n cymunedau gwledig newid mewn ffordd sy’n gwella ein cynaliadwyedd ariannol, amgylcheddol a diwylliannol.

"Mae UAC yn parhau i fod mewn cysylltiad rheolaidd â Gweinidogion Cymru a'r DU a gweision sifil ac mae bellach yn bwysig ein bod yn nodi'r cyfleoedd posib ar gyfer amaethyddiaeth yng Nghymru yn dilyn Brexit. Byddwn yn trafod canlyniad yr ymgynghoriad mewnol a’r arolwg ar-lein yn ein cyfarfod nesaf o’r Prif Gyngor ar ddiwedd y mis ac yna byddwn yn trosglwyddo ein hargymhellion i’r Llywodraeth,” ychwanegodd Glyn Roberts.

Mae’r rhestr gychwynnol o siaradwyr wedi cael ei datgelu ar gyfer cynhadledd Amaeth Cymru, sy’n cael ei drefnu gan Undeb Amaethwyr Cymru ar y thema o ‘Gyfleoedd am dyfiant yn dilyn Brexit’.

Cynhelir y gynhadledd ar Hydref 6, yng Nghanolfan yr Aelodau ar Faes y Sioe Frenhinol, Llanelwedd i ddechrau am 9.30yb.

Dywedodd y Rheolwr Gyfarwyddwr Alan Davies: “Nid cynhadledd am ffermio’n unig yw hon, rydym am gydnabod pwysigrwydd amaethyddiaeth yn ehangach, boed hynny gyda’r gadwyn gyflenwi, sut mae arian yn cylchredeg o fewn yr economi leol, lle mae pobl yn goroesi, lle mae elw’n cael ei wneud neu drwy gadw ein cymunedau a sicrhau bod ein diwylliant yn parhau i fynnu.  Am y tro cyntaf mewn 40 mlynedd, mae yna gyfle yma i ni greu cynllun hirdymor sydd o fudd i Gymru.  Os byddwn yn canolbwyntio ar hynny - mi fydd yn digwydd.

“Mae’n rhaid i ni benderfynu beth yr ydym am i Gymru fod a'r hyn yr ydym am ei gyflawni.  Ein cyfrifoldeb ni yw llunio dyfodol cynaliadwy a proffidiol ar gyfer ein plant a’n hwyrion ac mae'n rhaid i ni gydnabod y cyfle gwych i lunio byd ôl-Brexit sy'n addas ar gyfer amaethyddiaeth Cymru a Phrydain.  Mae'r gynhadledd hon, heb amheuaeth, yn gyfle i glywed beth sydd gan ystod eang o siaradwyr i’w ddweud, ac mi fydd yn llawn gwybodaeth i bawb sy'n credu bod amaeth o bwys wrth lunio ein heconomi wledig a sefydlu Cymru fel pwerdy gwledig.”

Catrin Haf Jones, newyddiadurwraig ITV Cymru fydd yn cadeirio’r gynhadledd.

Bydd siaradwyr y dydd yn cynnwys Prif Swyddog Strategaeth AHDB Tom Hind; Pennaeth Economeg a Pholisi Chymdeithasol a Cyfarwyddwr Ymchwil y ‘Policy Exchange’ a cyn aelod y Gr?p economyddion ‘Vote Leave’ Yr Athro Warwick Lightfoot; Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, Llywodraeth Cymru Sophie Howe; Dirprwy Brif Weithredwr RWAS ac Ysgolhaig Nuffield Aled Jones; Swyddog Gweithredol Datblygu’r Farchnad Allforio Hybu Cig Cymru Deanna Leven          a sylfaenydd a chyfarwyddwr Environmental Systems, ymgynghoriaeth amgylcheddol ac amaethyddol Steve Keyworth.

Cyhoeddir enwau rhagor o siaradwyr maes o law.

Dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts: “Mae’r paratoadau ar gyfer ein Cynhadledd Amaeth Cymru yn ei hanterth, ac rydym yn edrych ymlaen at ymchwilio’r nifer o agweddau a chyfleoedd am dyfiant yn dilyn Brexit.

"Mae rhestr wych o siaradwyr gyda ni, sy'n arbenigwyr yn eu maes ac yn sicr o gynnig persbectif gwahanol a mewnwelediad i'r hyn sydd i ddod yn y dyfodol unwaith y byddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd o ran ein heconomi, masnach, technoleg a’n cymunedau cymdeithasol.

"Rwyf am annog pawb sydd â diddordeb mewn #AmaethAmByth i archebu lle ar gyfer y gynhadledd cyn gynted â phosibl ar ein gwefan www.fuw.org.uk neu drwy ffonio ein prif swyddfa ar 01970 820280, gan fod llefydd ar sail y cyntaf i’r felin.”

[caption id="attachment_6792" align="alignleft" width="300"] Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig Lesley Griffiths; Eirlys Thomas a Dirprwy Lywydd UAC Brian Thomas[/caption]

Bu criw o swyddogion Undeb Amaethwyr Cymru yn cyfarfod ag Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig Lesley Griffiths (dydd Llun, 15 o Awst) i drafod pwysigrwydd economaidd a chymdeithasol ehangach amaethyddiaeth i’r economi wledig a threfol yn ogystal  ag annog y genhedlaeth nesaf i’r diwydiant.

Cynhaliwyd y cyfarfod ar fferm Llwyncelyn Lan, Llanfyrnach - cartref Dirprwy Lywydd UAC Brian Thomas, sydd wedi bod yn ffermio yma ers 1988. Yna, bu’r criw’n ymweld â Mansel Davies & Son Ltd i drafod hanes a natur y busnes a'i berthynas â'r diwydiant amaethyddol a'r economi wledig.

Mae Brian Thomas yn ffermio 280 erw, gyda 30 erw o’r tir hwnnw’n goetir yng Ngogledd Sir Benfro, ac yn cadw buches o 100 o wartheg Byrgorn, diadell o 300 o ddefaid, ac yn tyfu grawnfwydydd hefyd.

Yn siarad ar ôl y cyfarfod yngl?n â pham fod ffermio mor bwysig i'n heconomi wledig, dywedodd Dirprwy Lywydd UAC Brian Thomas: "Hoffwn yn gyntaf oll ddiolch i Lesley Griffiths am gwrdd â ni yma ar y fferm deuluol. Cawsom drafodaethau eang ar faterion ffermio a manteisiwyd ar y cyfle i dynnu sylw at y rhan bwysig mae ffermio’n chwarae yn ein heconomi wledig.

"Os ydym am annog y genhedlaeth nesaf i ddechrau ffermio mae'n rhaid iddo fod yn ymarferol iddynt wneud hynny. Wrth edrych o gwmpas yr ardal hon, dim ond 1 o bob 8 fferm sydd â phlant sydd am gymryd awenau’r busnes teuluol.  Ar gyfartaledd, oedran y ffermwyr yn fy ardal leol i yw 60 mlwydd oed neu’n fwy, felly mae’n rhaid sicrhau bod gan y ffermydd hyn ddyfodol er mwyn lles ein heconomi wledig.

[caption id="attachment_6791" align="alignright" width="300"] Cynrychiolydd cangen Sir Benfro o UAC John Savins; Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig Lesley Griffiths a Dirprwy Lywydd UAC Brian Thomas.[/caption]

"Rwy'n gweld bod dyfodol ffermio gyda’r ieuenctid. Ond, gydag incwm aelwyd fferm ar gyfartaledd tua £13,000 y flwyddyn ac yn gweithio fwy na 60 awr yr wythnos - pam fydden nhw am ffermio? Oherwydd natur y busnes, dim ond 1 cam sydd rhyngom ni ac argyfwng.

"Mae ein busnesau ffermio yn rhoi sefydlogrwydd i’r economi wledig, incwm ar gyfer ein plant a'n teuluoedd ac yn cadw cymunedau ynghyd. Mae cyfle gyda ni nawr i wneud rhywbeth mawr - creu ein dyfodol ni yn nhermau marchnadoedd a deddfwriaethau, pwynt yr ydym wedi ei drosglwyddo’n glir i'r Ysgrifennydd Cabinet yma heddiw."

Mae Stephen a Kaye Mansel Davies o Mansel Davies & Son Ltd yn pwysleisio pa mor bwysig yw’r ail a'r trydydd sector busnes i’n heconomi wledig.

Sefydlwyd y cwmni ym 1875 gan y diweddar John Davies. Ymunodd ei fab, Mansel Davies, a’r busnes ym 1900 ac mae'r cwmni yn parhau i ddefnyddio’r enw yma heddiw. Bellach, mae'r cwmni’n cael ei redeg gan Kaye Mansel Davies (Cadeirydd),  y 4ydd cenhedlaeth, a'i fab Stephen Mansel Davies (Rheolwr Gyfarwyddwr) – mae’r genhedlaeth nesaf eisoes yn rhan o’r cwmni.

[caption id="attachment_6793" align="alignleft" width="300"] (chwith i’r dde) Stephen Mansel Davies; Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig Lesley Griffiths; Kaye Mansel Davies; Dirprwy Lywydd UAC Brian Thomas a Llywydd UAC Glyn Roberts.[/caption]

Ar hyn o bryd maent yn cyflogi dros 300 o bobl ac yn gweithredu 180 o dryciau gyda phob un o’r gweithwyr yn byw o fewn 40 milltir o Lanfyrnach. Ar wahân i'r awdurdod lleol a'r burfa olew nhw yw’r cyflogwyr mwyaf yn Sir Benfro, gyda throsiant blynyddol o ychydig dan £30 miliwn.

Dywedodd Stephen Mansel Davies fod 90% o waith y cwmni yn gysylltiedig ag amaethyddiaeth, gan ddweud: "Ni yw’r cludwr llaeth mwyaf yng Nghymru, yn casglu 1.4 miliwn litr y dydd ar ran 7 prynwyr gwahanol ac yn dosbarthu i’r DU ar ran dau brynwr arall.   Mae cyfanswm ein symudiadau llaeth neu gynnyrch llaeth yn dod i tua 4 miliwn litr y dydd."

Mae'r cwmni'n dosbarthu llaeth a chynhyrchion llaeth i broseswyr yng Nghastell Newydd Emlyn, Llangefni, De Caernarfon, Felinfach, Acton, Llundain, Southampton, Droitwich, Bridgewater, Westbury, Gogledd Tawton, Aylesbury, Caer, Severnside a nifer o ffatrïoedd eraill o amgylch y DU.

Rhan bwysig arall o’r busnes yn dosbarthu bwydydd anifeiliaid yn yr ardal. Mansel Davies yw un o’r cyflenwyr mwyaf o gerrig calch sydd hefyd yn cael ei wasgaru ar y tir ar gyfer niwtraleiddio pridd.

Yn dilyn y cyfarfod gydag Ysgrifennydd y Cabinet, dywedodd Stephen Mansel Davies: "Mae angen i bawb sy’n rhan o’r Llywodraeth ddeall pa mor bwysig yw amaethyddiaeth i Gymru - dyma'r unig ddiwydiant hirdymor cynaliadwy sydd gyda ni. Wrth edrych ar y niferoedd sy’n cael eu cyflogi yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol gan y sector, mae'n llawer mwy pwysig na beth mae pobl a’r Llywodraeth yn feddwl.

[caption id="attachment_6790" align="alignleft" width="300"] (chwith i’r dde) Llywydd UAC Glyn Roberts; Stephen Mansel Davies; Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig Lesley Griffiths a Kaye Mansel Davies.[/caption]

"Mae amaethyddiaeth a’r diwydiant llaeth yn arbennig newydd fod trwy gyfnod anodd iawn gyda phrisiau’r fferm yn gostwng wrth oddeutu 30% sydd ddim yn gynaliadwy. O ganlyniad uniongyrchol i’r prisiau llaeth isel rydym wedi gweld faint sy’n cael ei gynhyrchu yn gostwng 11% o fis Gorffennaf 15 i Orffennaf 16. Os caiff Brexit ei reoli’n gywir, rwy’n gweld y gallai ddod a manteision cadarnhaol hirdymor i amaethyddiaeth - rhan bwysig o hyn fydd rheolaeth y llywodraeth o’r cyfnod pontio yn y tymor byr."

Bydd yr Undeb yn parhau i dynnu sylw at bwysigrwydd ffermio, drwy gyfarfodydd rheolaidd gyda’r rhai sy’n gwneud y penderfyniadau pwysig, rhanddeiliaid y diwydiant, yn ogystal â’r Llywodraethau yn San Steffan a Chaerdydd.

[caption id="attachment_6762" align="alignleft" width="300"] : (chwith i dde) Aelod UAC Richard Parry o Gwindy, Llecheiddior; Llywydd UAC Glyn Roberts; Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Caernarfon o UAC Gwynedd Watkin; Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Meirionnydd o UAC, Huw Jones; Aelod UAC Arfon Hughes; Aelod UAC Gwilym Evans; Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Sir Drefaldwyn o UAC Emyr Wyn Davies a chynrychiolydd Gwent ar Gyngor yr Undeb Elwyn Probert.[/caption]

177 milltir, 9 diwrnod a £2000 - dyna i chi her ar gyfer tîm Undeb Amaethwyr Cymru a gerddodd llwybr Clawdd Offa yn ddiweddar er budd Sefydliad Prydeinig y Galon Cymru.

Bu’r criw o Gaernarfon, yn cynnwys Gwynedd Watkin, Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Caernarfon o UAC, Gwilym Evans o Gelli, Prenteg ger Tremadog ac Arfon Hughes o Baich-y-B?g, Cwm Ystradllyn, Garndolbenmaen yn cerdded yr holl lwybr gan ddechrau ar ddydd Sadwrn Gorffennaf 23 ac yn cwblhau’r her mewn 9 diwrnod.  Ymunodd Richard Parry, Gwindy, Llecheiddior, Garndolbenmaen gyda nhw ar y diwrnod cyntaf.

Gorffennwyd y daith lafurus o ddringo llethrau serth, bothellau a chyrff tost gan y gr?p cyfan ar ddydd Sul Gorffennaf 31, a oedd hefyd yn cynnwys Huw Jones, Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Meirionnydd o UAC ac Emyr Wyn Davies, Swyddog Gweithredol Sirol, cangen Trefaldwyn o UAC.

Dechreuodd Huw ac Emyr ar y daith ar ddydd Gwener Mehefin 17 ym Mhrestatyn gan gwblhau 52 milltir yn y cymal cyntaf ac yna ail gychwyn ar y llwybr cenedlaethol, sy’n dyddio nôl i’r wythfed ganrif, ar ddydd Llun Gorffennaf 25, ac yna cerdded gweddill y daith gyda’r criw o Gaernarfon.  Cwblhaodd y ddau'r daith mewn 10 diwrnod a hanner.

Agorwyd y llwybr yn haf 1971, ac mae’n cysylltu Clogwyni Sedbury ger Cas-gwent ar lannau  Aber Afon Hafren gyda thref glan môr Prestatyn ar lannau môr Iwerddon.

Mae’r llwybr yn croesi wyth sir wahanol ac yn croesi’r ffin rhwng Cymru a Lloegr dros 20 o weithiau.

Mae’r llwybr Clawdd Offa’n chwilota drwy’r Gororau tawel ac yn mynd trwy Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog ar gymal godidog Hatterrall Ridge.

Hefyd, mae’n cysylltu tair Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol sef Dyffryn Gwy, Bryniau Sir Amwythig a Bryniau Clwyd/Dyffryn Dyfrdwy.

Arweinydd tîm Caernarfon ar y daith oedd Gwynedd Watkin sydd wedi cwblhau Llwybr yr Inca ym Mheriw llynedd.  “Rwyf am ddiolch o galon i bawb sydd wedi cefnogi ein hymgais ar hyd y daith.  Ni fedrai wedi bod yn bosib heb eich cymorth” dywedodd.

“Roedd yn dipyn o her, a gair bach o gyngor i unrhyw un sy’n meddwl dilyn ôl ein traed, gwnewch yn si?r bod digon o sanau cerdded gyda chi.  Mae’n hanfodol ar gyfer taith gerdded mor llafurus.  Mae’n bosib bod y 177 milltir yma yn anoddach na Llwybr yr Inca ym Mheriw llynedd.”

[caption id="attachment_6765" align="alignright" width="300"] (o’r chwith i’r dde) – Gwilym Evans, Huw Jones, Arfon Hughes, Gwynedd Watkin ac Emyr Wyn Davies[/caption]

Dymuna UAC ddiolch yn arbennig i’r bobl hynny sydd wedi cefnogi’r cerddwyr yn eu hymgais, ni fyddai’r daith yma wedi bod mor llwyddiannus heb eu help nhw.

Cynigwyd lloches dros nos mewn carafanau a brecwastau gan Lywydd cangen Sir Ddinbych o UAC Tim a’i wraig Fiona Faire ym Mhlas Bedw, Pentrecelyn, Ruthun; Tom a Lynne Hughes a’r teulu, Caeau Gwynion, Y Waun; Gweithredwr Cyfrif Gwasanaethau Yswiriant FUW, Gogledd Sir Drefaldwyn, Kay Williams, T? Nant, Sarn Wen, Four Crosses, Llanymynech a’i phartner  Dai; Cadeirydd cangen Sir Drefaldwyn o UAC Mark a Helen Williams o Pen y Derw, Ffordun, Y Trallwng; Ivor a Ros Price o Travley, Llowes, Y Gelli; Idris a Gwen Jones o Wyliau Fferm Pen-y-Dre, Llanfihangel Crucornau, Y Fenni a Chris a Jill Lewis o Trevine, Llandeilo Gresynni, Y Fenni.

“Hoffwn ddiolch hefyd i Justin, Helen ac Ieuan Rees o’r George & Dragon Inn, Trefyclo a gynigodd gwely a brecwast am ddim i’r 5 ohonom ar y nos Fercher, ac roedd yna frecwast bendigedig wedi cael ei baratoi ar ein cyfer ar y bore dydd Iau,” ychwanegodd Gwynedd.

Bu Kath Shaw, Blaenhow, Llandeilo Graban, Llanfair-ym-muallt sy’n Llywydd Sir Brycheiniog a Maesyfed ac yn gynorthwyydd gweinyddol rhan amser yn allweddol wrth gynnig cludo’r bagiau.  Hefyd bu Elwyn Probert o Fferm Pant, Llanfihangel Ystum Llewern, Trefynwy yn hynod o amyneddgar wrth gwrdd â’r tîm a’i gyrru nhw yn nol ac ymlaen o lwybr Clawdd Offa o’r wahanol leoliadau ar gyfer treulio’r nos.

Mae Huw ac Emyr am ddiolch hefyd i Richard Joyce, Fferm Woodville, Woodbrook, Trefyclo a John ac Alwenna Price o Glawddnewydd, Rhuthun am eu cymorth caredig.

Wrth son am ei brofiad, dywedodd Huw Jones: “Fy hoff ddarn o’r her yma oedd cerdded dros Foel Fammau a dros Y Mynyddoedd Duon, o’r Gelli i Bandy.  Roedd y golygfeydd yn hyfryd ac roeddem yn hynod o lwcus gyda’r tywydd.

“Y cyngor fuaswn i yn ei roi i unrhyw un sy’n bwriadu cerdded y llwybr yw cymryd mwy o amser i’w gerdded.  Ein her ni oedd cerdded y llwybr mor gloi a phosib ar gyfer yr elusen, ond petai amser gyda chi, i eistedd lawr a mwynhau’r golygfeydd godidog a’r lleoedd o ddiddordeb hanesyddol, a chael sgwrs gyda’r bobl chi’n cwrdd ar hyd y daith.”

“Mae hon wedi bod yn her wych ac yn werth yr ymdrech,” dywedodd Emyr Wyn Davies.

[caption id="attachment_6763" align="alignleft" width="300"] Emyr a Huw hanner ffordd drwy’r daith ar gyrion Trefyclo[/caption]

“Oeddech chi’n gwybod petai chi’n cerdded yr holl lwybr o’r gogledd i’r de, mae oddeutu 28,000 troedfedd i’w ddringo, sy’n cyfateb i uchder Everest?

“Fy hoff ddarn i oedd cerdded o Drefyclo i Geintun.  Golygfeydd hyfryd ar ddiwrnod heulog braf.  Roedd yr holl daith yn brofiad bythgofiadwy - i weld Cymru ar ei hyd, ac yn gwybod bod yr holl ddiwrnodau poenus yn werth chweil ar gyfer yr elusen,” ychwanegodd.

Mae’r pump am ddiolch i bawb sydd eisoes wedi eu noddi nhw’n hael, ac mae modd noddi’r tîm am eu hymdrechion hyd nes diwedd mis Medi wrth anfon siec i’r swyddfa sir briodol neu drwy noddi ar-lein drwy gyfrwng JustGiving - <http://www.justgiving.com/FUW-UACtaithClawddOffasDyketrek>

Dywedodd Paul Davies, Pennaeth Codi Arian Cymru a Gogledd Iwerddon Sefydliad y Galon Prydeinig: “Diolch i gefnogaeth a haelioni sefydliadau fel UAC, mae Sefydliad y Galon Prydeinig yn medru brwydro dros bob calon yng Nghymru.  Yn ddyddiol, mae 375,000 o bobl yng Nghymru yn ymladd yn erbyn clefyd y galon a phroblemau tebyg arall.  Mae cefnogaeth UAC yn galluogi Sefydliad y Galon Prydeinig i fuddsoddi mewn ymchwil meddygol i achub bywyd yng Nghymru, ac o wneud hyn, mae modd newid bywyd miliynau o bobl ar draws y DU ac yn fyd-eang.  Ni fyddai hyn yn bosib heb gymorth UAC ac eraill.  Mae popeth rydym yn ei wneud yn lleihau’r difrod mae clefyd y galon yn ei achosi yn ein cymunedau.”

[caption id="attachment_6738" align="alignleft" width="300"] Llywydd UAC Glyn Roberts (chwith) yn llongyfarch Medwyn Evans ar ennill Treialon C?n Defaid Cenedlaethol Cymru ar Fferm Tyfos.[/caption]

Beth sy’n gwneud ci defaid llwyddiannus mewn Treialon C?n Defaid?  Y sylw i fanylder, bod yn graff, hyblyg, peidio â chynhyrfu?  Arddangoswyd yr holl sgiliau yma yn Nhreialon C?n Defaid Cenedlaethol Cymru a gynhaliwyd ar ddiwedd mis Gorffennaf a gwelwyd gr?p arbennig o bobl a’i c?n yn ennill lle yn y tîm cenedlaethol.

Yn ogystal â’r sgiliau uchod, mae angen meistrolaeth dda, perthynas dda rhwng y ci a’r trafodwr, a dealltwriaeth o ymddygiad y defaid a’r c?n wrth gwrs.

Cynhaliwyd Treialon C?n Defaid Cenedlaethol Cymru yn Nhyfos, Corwen, sef cartref y teulu Williams ers dros 100 mlynedd.

Rhedwyd dros 150 o g?n dros y cwrs yn ystod tri diwrnod o dreialon, gyda’r nod o sicrhau lle yn y tîm cenedlaethol i gynrychioli eu gwlad yn Nhreialon Rhyngwladol blynyddol y Gymdeithas.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru yn noddwyr balch o’r siacedi swyddogol y bydd y tîm yn eu gwisgo yn ystod y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol, sydd i’w cynnal ar Fferm Sandilands, Tywyn, Gwynedd rhwng Medi 9 a 11.

Cafodd y siacedi eu cyflwyno i’r tîm Cymreig newydd ar ddiwedd y Treialon Cenedlaethol ar ddydd Sadwrn Gorffennaf 30 gan Lywydd UAC Glyn Roberts.

Enillodd Medwyn Evans gyda Mac; Kelvin Broad gyda Kinloch Levi; Medwyn Evans gyda Meg; Alan Jones gyda Spot; Sophie Holt gyda Hybeck Blake; Richard Millichap gyda Sweep; Kevin Evans gyda Kemi Ross; Ll?r Evans gyda Zac; Alwyn Williams gyda Max; Gethin Jones gyda Maddie;  Glyn Jones gyda Roy; Aled Owen gyda Llangwm Cap; Ross Games gyda Roy; Richard Millichap gyda Don; Kevin Evans gyda Preseli Ci, le yn nhîm Cymru gyda Angie Driscoll a Kinloch Pippi wrth gefn.

Mae gan bob tîm cenedlaethol le ar gyfer 15 cystadleuydd ac un wrth gefn, felly roedd y gystadleuaeth yn frwd.

“Bydd 15 aelod mewn tîm yn cynrychioli pob un o’r pedwar gwlad ac yn cystadlu yn y Treialon Rhyngwladol.  Bydd y 15 cystadleuydd gorau o’r holl wledydd yn ail-redeg ar y diwrnod diwethaf am y Brif Bencampwriaeth i ddewis y Pencampwr Rhyngwladol,” dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts.

Bu Eryl Roberts, Swyddog Datblygu Cyswllt Ffermio ym Meirionnydd sydd wedi bod yn gysylltiedig â threialon c?n defaid ers dros 30 mlynedd ac yn un o’r ddau feirniad yn y Treialon Cenedlaethol yn sôn wrthym yngl?n â beth sy’n gwahaniaethu tîm Cymru o’r cystadleuwyr arall.

Dywedodd: “Mae gan dîm Cymru bopeth sydd ei angen i lwyddo.  Mae gan drafodwyr a ch?n tîm Cymru y gallu, profiad a llawer mwy.

“Wrth gwrs bydd yna nifer o sialensiau i’w goresgyn er mwyn sicrhau mai Cymru fydd yn ennill yn y Rhyngwladol.“

Mae’r cwrs Treialon C?n Defaid Rhyngwladol yn Nhywyn yn un heriol tu hwnt esbonia Eryl.

“Gyda chymaint o dir i’w drin, bydd rhaid bod gan y c?n y gallu i fynd yn syth at y defaid yn hytrach na dibynnu ar ffiniau’r caeau.

“Bydd y pellter yn her, ac mae’r tywydd, wrth gwrs, yn chwarae rhan yn safon y rhedeg.  Gall tywydd gwael gael effaith enfawr ar bellter maith.  Mae gan ddefaid Mynydd Cymreig gymeriad pendant.

Mae rhwystrau a chymhlethdodau yn perthyn i dreialon c?n defaid.  Heblaw am y tywydd, mae yna nifer o sialensiau sydd tu hwnt i’ch rheolaeth.  Ni ellid rhagweld ymddygiad digymell y defaid ymhlith pethau arall.  Mae elfen o lwc yn bwysig iawn hefyd wrth gwrs!”

Yn 2015, Aled Owen o Gorwen, ac aelod o UAC enillodd y Treialon C?n Defaid Cenedlaethol  ac yna aeth ymlaen i fod yn Brif Bencampwr ym Moffat, Dumfries.

Eleni, Medwyn Evans a’i gi Mac enillodd Treialon C?n Defaid Cenedlaethol Cymru, a hynny’n sicrhau lle iddo fel capten tîm Cymru yn y Treialon Rhyngwladol.

[caption id="attachment_6739" align="alignleft" width="300"] : Medwyn Evans fydd yn arwain tîm Cymru yn y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol – UAC sydd wedi noddi siacedi’r tîm.[/caption]

Mae gan Eryl bob ffydd ym Medwyn fel capten, gan ddweud: “Mae Medwyn wedi bod yn gapten tîm Cymru lawer tro o’r blaen ac mae ganddo gyfoeth o brofiad wrth drin defaid Mynydd Cymreig ar Ystâd y Nannau, ac felly mae’n hen gyfarwydd â’r sialensiau sydd i ddod.

“Mae ganddo dîm o drafodwr profiadol a chraff a fydd yn ceisio eu gorau yn y cystadlaethau unigol yn ogystal â fel rhan o dîm Cymru.

Dechreuodd Medwyn Evans gystadlu yn y treialon lleol yn 17 mlwydd oed, ond ni aeth ati i gystadlu o ddifri tan 1995.  Wrth edrych ymlaen at y treialon rhyngwladol dywedodd: “ Yr her fwyaf i fi fydd cael y c?n tu ôl i’r defaid cyn iddynt fynd allan yn rhy lydan wrth gymhwyso.  Dylai gweithio gyda defaid Cymreig ysgafnach fod o fantais, felly croeswch eich bysedd i ni erbyn mis Medi.”

Felly sut mae capten tîm Cymru yn mynd i baratoi ei hun ar gyfer yr her nesaf?

“Os bydd amser yn caniatáu, rwyf am yrru’r c?n allan ar ddarnau eang o dir gyda defaid arall ynghanol y darn, ond nid wyf wedi gorffen y cynhaeaf na’r cneifio eto,” ychwanegodd.

Wrth roi darn o gyngor i’r genhedlaeth nesaf o bencampwyr treialon c?n defaid, dywedodd Medwyn: “I fod yn gallu trafod ci yn dda, mae’n rhaid medru ei hyfforddi hefyd a medru rhagweld symudiad nesaf y ddafad.  Mae rhaid i chi wylio’n ofalus sut mae’r trafodwr gorau yn trin eu c?n ac amseru eu gorchmynion.”

Bu Llywydd UAC Glyn Roberts yn y Treialon C?n Defaid Cenedlaethol a dywedodd: “Cawsom dri diwrnod tu hwnt o lwyddiannus yn Nhyfos.  Roedd y gystadleuaeth yn ddwys ac mae’n rhaid i fi longyfarch pawb sydd wedi ennill lle yn nhîm Cymru.

“Arwyddair tîm pêl-droed Cymru oedd “Gorau Chwarae Cyd Chwarae” a petai ni’n mabwysiadu’r un meddylfryd, yn enwedig wrth edrych ar safon ein tîm a pha mor dda y maent yn gweithio gyda'u c?n, nid oes gennyf unrhyw amheuaeth y byddant yn gwneud yn dda ym mis Medi , ac rwy'n dymuno'r gorau iddynt. "