Heddiw, mae Undeb Amaethwyr Cymru yn atgoffa’r rhai hynny sydd â diddordeb yn ffermio a materion gwledig i leisio’i barn drwy arolwg ar-lein yr Undeb.

Mae’r ffigyrau presennol yn awgrymu bod 43 y cant o’r rhai sydd eisoes wedi cymryd rhan yn teimlo’n gyffrous am ganlyniad y refferendwm, tra bod 51 y cant yn teimlo’n bryderus am yr hyn sy’n mynd i ddigwydd unwaith bydd y DU yn gadael yr Undeb Ewropeaidd.

Drwy’r arolwg o ffermydd Cymru, mae UAC yn anelu at geisio darganfod beth mae ffermwyr yng Nghymru am ei weld yn digwydd yn y dyfodol yn dilyn Refferendwm yr UE, a’i fwriad yw rhoi cyfle i bawb sy’n llenwi’r arolwg i gael cyfle i gynnig sylwadau ar rai o’r prif faterion sy’n berthnasol i’r mathau o bolisïau amaethyddol a fydd o fudd i Gymru wedi i’r DU adael yr Undeb Ewropeaidd.

Hefyd mae lle ar yr arolwg ar gyfer sylwadau unigol ar sut allai neu ddylai ffermio yng Nghymru a’n cymunedau gwledig newid mewn modd sy’n gwella ein cynaliadwyedd ariannol, amgylcheddol a diwylliannol.

Dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts: “Mae UAC am glywed wrth bob un ohonoch sy’n cydnabod bod #AmaethAmByth ac sydd am fod yn rhan o lunio ein dyfodol yma yng Nghymru.

Nawr yw’r amser i ddrafftio’r polisïau yr ydym am weld yn cael eu gweithredu unwaith y byddwn wedi gadael yr Undeb Ewropeaidd, ac mae eich barn chi ar y materion yma yn bwysig iawn i ni.  Felly, os nad ydych wedi cwblhau’r arolwg ar-lein eto, ewch ati a dywedwch wrth eich teulu, ffrindiau a chymdogion am wneud hefyd”.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru yn atgoffa pob Aelod o’r Cynulliad y bydd lefelau presennol o TB yng Nghymru yn peryglu ein cytundebau masnach gydag Ewrop os na fydd yna newid yn y polisi.

Mae’r undeb yn croesawu’r galw’r yn y Cynulliad Cenedlaethol am ddadl i ddileu TB mewn gwartheg yng Nghymru ac ymhlith bywyd gwyllt, ond yn pwysleisio bod hi’n hollbwysig bod bob Aelod o’r Cynulliad yn cefnogi’r cynnig mewn ymgais i gyflawni newid effeithiol yn y lefelau o achosion o TB.

Dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts: “Rydym yn croesawu’r gefnogaeth i’r cynnig ond yn annog yr holl ACau arall i gefnogi’r ddadl hefyd.

“Mae’n rhaid i bob Aelod o'r Cynulliad gydnabod y bydd y broblem o TB yng Nghymru yn cael canlyniadau trychinebus ar drafodaethau masnach y dyfodol os na gaiff y clefyd ymhlith ein bywyd gwyllt sylw ar frys.

“Mae’r ddadl yn gyfle am gydweithrediad ymhlith y trawsbleidiau ar fater sy’n achosi goblygiadau emosiynol ac ariannol ar gyfer nifer o ffermwyr yng Nghymru ac rydym angen cefnogaeth y Cynulliad i gyd er mwyn sicrhau newid yn y polisi.”

Mae UAC yn parhau i bwysleisio bod y lefelau TB presennol yng Nghymru  yn fwy na beth sy’n dderbyniol gan wledydd arall yn yr UE pan fydd y DU tu allan i’r farchnad sengl ac mae’r undeb yn hynod o bryderus bod statws presennol y clefyd o bosib yn dipyn o sialens o ystyried y bwlch sy’n deillio ar ôl methiant y brechiadau.

Cafodd y cynnig ei wneud gan Aelod y Cynulliad Canolbarth a Gorllewin Cymru Plaid Cymru a Gweinidog cysgodol dros Ynni, Newid Hinsawdd a Materion Gwledig   Simon Thomas ac yn cael ei gefnogi gan AC dros Ogledd Cymru Ll?r Gruffydd, AC Canolbarth a Gorllewin Cymru Neil Hamilton a AC Preseli Penfro Paul Davies.

Cafodd Undeb Amaethwyr Cymru dri diwrnod prysur a llwyddiannus yn y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol a gynhaliwyd ar fferm Sandilands, Tywyn yn ddiweddar.

Cangen Meirionnydd oedd yn cynrychioli’r Undeb, ac ar y stondin roedd croeso cynnes yn aros i aelodau a’r rhai hynny oedd yn cystadlu yn y Treialon C?n Defaid.

[caption id="attachment_6951" align="alignleft" width="150"] Swyddog Gweithredol UAC Sir Feirionnydd Huw Jones yn croesawu Liz Saville Roberts AS i stondin UAC yn y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol[/caption]

UAC oedd prif noddwr y digwyddiad a hefyd yn darparu tîm Cymru gyda’i siacedi swyddogol.

Cynhaliwyd y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol gan y Llywydd Geraint Owen ac mi ddywedodd: “Roedd yn fraint ac yn anrhydedd i gael fy holi i fod yn Lywydd Rhyngwladol y Treialon C?n Defaid Rhyngwladol eleni.

“Roeddwn yn hynod o falch cael cyd-weithio gyda phwyllgor bach ymroddedig ac roedd yn dipyn o syndod faint o waith a threfnu sydd ei angen i gynnal digwyddiad mor fawr.  Roedd safon y gystadleuaeth dros y tri diwrnod yn eithriadol o uchel, a llongyfarchiadau mawr i dîm Cymru ar ei llwyddiant.”

Geraint Owen, Sandilands, Tywyn yw Cadeirydd cangen leol UAC yn Nhywyn hefyd ac mae ganddo gysylltiadau agos gyda’r undeb dros y blynyddoedd.

Mae Sandilands yn fferm sy’n cadw gwartheg biff a defaid gydag oddeutu 2,000 o ddefaid magu a 200 o wartheg magu Limousines a gwartheg sugno croes Limousine.  Mae’r teulu Owen wedi bod yn ffermio Sandilands ers 1938 pan gymerodd taid a nain Geraint awenau’r fferm.  Geraint yw’r drydedd genhedlaeth i ffermio’r tir a hynny mewn partneriaeth gyda’i dad Bryn a’i frawd Hugh.  Hefyd, mae ganddynt faes carafanau llwyddiannus iawn, a’i chwiorydd Siân a Bethan sy’n brysur gyda’r fenter hynny.

Priododd Geraint a’i wraig Annest ym 1992, ac mae ganddynt ddwy ferch, Lowri a Catrin sy’n cymryd rhan bwysig a weithgar yn yr ochr amaethyddol a thwristiaeth y busnes.  Mae Annest, Catrin a Lowri hefyd yn rhedeg bar a bwyty ar safle Woodlands/Bronffynnon sydd oddeutu 3 milltir o Sandilands.

[caption id="attachment_6952" align="alignright" width="150"] Is Lywydd UAC Richard Vaughan (chwith) gyda Rheolwr Cyfathrebu’r Bwrdd Marchnata Gwlân Prydeinig Gareth Jones.[/caption]

[caption id="attachment_6950" align="alignleft" width="150"] Llywydd y Treialon Rhyngwladol Geraint Owen (chwith) gydag aelod o Bwyllgor Cyllid a Threfn UAC Dewi Owen.[/caption]

Dywedodd Swyddog Gweithredol UAC Sir Feirionnydd Huw Jones: “Roedd y caeau lle cynhaliwyd y treialon mewn lleoliad tu hwnt o arbennig, gyda golygfeydd godidog dros ddyffryn Dysynni, ac yn berffaith ar gyfer digwyddiad o’r math yma.

“Hoffwn ddiolch i bob un o staff a swyddogion UAC am eu presenoldeb ar y stondin dros y tri diwrnod ac am eu cymorth wrth drefnu’r digwyddiad.

“Llongyfarchiadau mawr i dîm Cymru ar ei camp arbennig, roedd y gystadleuaeth yn ddwys ac yn dangos pa mor wych mae c?n a’i meistri’n gweithio gyda’i gilydd.”

Mae Undeb Amaethwyr Cymru’n annog pawb sydd â diddordeb mewn materion amaethyddol ac sy’n credu mai’n diwydiant amaethyddol yw asgwrn cefn yr economi wledig i leisio’i barn wrth anfon neges at eu cynrychiolwyr etholedig drwy ddefnyddio teclyn lobïo ar-lein ar wefan yr Undeb.

Dywedodd Llywydd UAC Glyn Roberts: “Wrth i’n swyddogion barhau i lobio’r rhai sy’n gwneud y penderfyniadau allweddol a’r gwleidyddion yn San Steffan ac yng Nghaerdydd, gall ein haelodau ni lobio eu gwleidyddion etholedig hefyd.

“Yn sgil ein hymgyrch #AmaethAmByth, gall aelodau ac unrhyw un arall sy’n cydnabod pwysigrwydd cymuned wledig ffyniannus ddod o hyd i’w cynrychiolwyr etholedig drwy roi cod post mewn yn y system ac yna dewis pwy maent am yrru e-bost at.

“Mae yna lythyr yna’n barod i’w ddefnyddio, ond gellir newid hwn yn ôl y gofyn.  Y mwyaf yr ydym yn atgoffa gwleidyddion am bwysigrwydd ffermio a’i rôl yn yr economi wledig, bydd yna fwy o gyfle i’n heconomi wledig oroesi a ffynnu.”

Mae’r llythyr ymgyrch parod yn datgan bod yr unigolyn am dynnu sylw at bwysigrwydd sicrhau bod amaethyddiaeth a’n heconomi wledig yn cael blaenoriaeth yn y trafodaethau a’r penderfyniadau sydd ar y gweill yn sgil y refferendwm ar aelodaeth yr UE a gynhaliwyd ar Fehefin 23.

Mae’r llythyr hefyd yn dweud bod busnesau fferm, a ffermydd teuluol yn arbennig, yn rhan hanfodol o wead economaidd, cymdeithasol, a diwylliannol Cymru; mae dau o bob pum busnes gwledig yn cael eu hystyried fel rhai sy'n cyfrannu at y diwydiant amaethyddol (Llywodraeth Cynulliad Cymru, 2001), tra amcangyfrifir bod amaethyddiaeth yn cyflogi dros 10% o weithwyr llawn amser Cymru (Central Science Laboratories, 2003).

Hefyd, mae’r llythyr yn tynnu sylw at y ffaith bod tua 60,000 o bobl yn cael eu cyflogi ar ddaliadau fferm yng Nghymru, yn ogystal â'r miloedd sy'n gweithio mewn busnesau sy'n dibynnu ar amaethyddiaeth megis contractwyr, masnachwyr bwyd anifeiliaid, masnachwyr peiriannau, peirianwyr ac ati.

Mae’r cyfraniadau ehangach i’n heconomi hefyd yn hollbwysig, er enghraifft o ran twristiaeth.  Cydnabyddir amaethyddiaeth fel y cyfrannwr unigol mwyaf arwyddocaol sy’n werth tua £1.9 biliwn i weithgarwch bywyd gwyllt yng Nghymru, a hynny’n flynyddol (Mabis, 2007).

Felly, o ystyried hyn, rydym am annog y rhai fydd yn anfon llythyr at eu cynrychiolydd etholedig drwy wefan UAC i bwysleisio pa mor bwysig yw amaethyddiaeth i’w hetholaeth, Cymru, a’r DU, gan gynnwys yn nhermau diogelu'r cyflenwad bwyd ar adeg o ansefydlogrwydd byd-eang, ac i ofyn iddynt wneud popeth o fewn eu gallu i osgoi’r effaith dinistriol y byddai toriadau pellach yn ei gael ar incymau fferm, nid yn unig i amaethyddiaeth, ond i’r economi wledig gyfan.

[caption id="attachment_6919" align="alignleft" width="150"] Aelodau UAC Sir Drefaldwyn yn trafod troseddau gwledig gyda Comisiynydd Heddlu a Throseddu Dyfed Powys Dafydd Llywelyn.[/caption]

Mae cangen sir Drefaldwyn o Undeb Amaethwyr Cymru wedi cyfarfod â Chomisiynydd Heddlu a Throseddu Dyfed Powys Dafydd Llywelyn i drafod materion yn ymwneud a throseddau gwledig.

Cynhaliwyd y cyfarfod diweddar gan Cadeirydd cangen Sir Drefaldwyn o UAC Mark Williams a’i wraig Helen ym Mhen y Derw, Forden ac roedd yn gyfle i aelodau dynnu sylw at rai o’r troseddau gwledig sydd wedi bod yn broblem iddynt, yn ogystal ag atgyfnerthu’r berthynas rhwng yr heddlu a’r gymuned wledig.

Dyma’r cyfarfod cyntaf i’r sir drefnu gyda’r Comisiynydd Heddlu a Throseddu newydd wedi iddo gael ei benodi i’r swydd ym mis Mai 2016.

Mae gan Dafydd Llywelyn gysylltiad cryf gyda’r sir, gan iddo dreulio’i blentyndod yn byw ym Meifod pan oedd ei dad (Mr Elgan Davies) yn Brifathro Ysgol Uwchradd Llanfair Caereinion.

Dywedodd Swyddog Gweithredol UAC Sir Drefaldwyn Emyr Wyn Davies:   Rhoddodd Mr Llewelyn gyflwyniad byr i ni am ei rôl fel Comisiynydd Heddlu a Throseddu a gan mae ardal Dyfed Powys yw un o’r ardaloedd mwyaf gwledig yng Nghymru, roeddem yn awyddus i drafod rhai o’n pryderon gydag ef. Roedd y  cyfarfod yn hynod o gadarnhaol ac rydym yn edrych ymlaen at greu perthynas gryfach gyda'r heddlu yma yn y sir."

Mae cangen Ceredigion o Undeb Amaethwyr Cymru yn trefnu Taith Tractorau ar ddydd Sul Medi 18 i godi arian ar gyfer Sefydliad Prydeinig y Galon Cymru.

Bydd y gr?p yn gadael Gwili Jones, Maesyfelin, Llanbed am 11yb ac yn teithio trwy Gwmann, tuag at Farmers a dros y mynyddoedd tuag at Landdewi Brefi.  Yna bydd y daith yn parhau dros ddyffryn Teifi tuag at Olmarch, a bydd y cymal diwethaf yn mynd trwy Llanycrwys a Silian.

Bydd y daith 24 milltir o hyd yn gorffen nôl yng Ngwili Jones tua 2.30yp.  Cost y daith fydd £10 y tractor a bydd yr holl arian a godwyd yn mynd tuag at BHF Cymru.

Dywedodd Swyddog Gweithredol UAC Ceredigion Mared Rand Jones: “Rwy’n edrych ymlaen at weld y daith yma’n cychwyn ac i ymuno yn y frwydr yn erbyn clefyd y galon.  Mae’n achos werth chweil ac rwy’n gobeithio yn ogystal â chodi arian at BHF Cymru y byddwn hefyd yn codi ymwybyddiaeth o faint o broblem yw clefyd y galon ar draws Cymru a’r DU yn gyfan gwbl.

“Rydym dal yn cymryd enwau ar gyfer y daith, felly os ydych awydd mynd a’ch tractor allan am dro a chodi arian i BHF Cymru ar yr un pryd, rhowch alwad i’n swyddfa.”

Bydd te, coffi a chacen ar gael cyn gadael ac mae modd i’r rhai sy’n cymryd rhan archebu cinio dydd Sul, a fydd ar gael yng Nghlwb Rygbi Llanbed ar ôl y daith am £10 ychwanegol y person.

Dywedodd Paul Davies, Pennaeth Codi Arian Cymru a Gogledd Iwerddon Sefydliad y Galon Brydeinig: “Diolch i gefnogaeth a haelioni sefydliadau fel UAC, mae Sefydliad y Galon Brydeinig yn medru brwydro dros bob calon yng Nghymru.  Yn ddyddiol, mae 375,000 o bobl yng Nghymru yn ymladd yn erbyn clefyd y galon a phroblemau tebyg arall.  Mae cefnogaeth UAC yn galluogi Sefydliad y Galon Brydeinig i fuddsoddi mewn ymchwil meddygol i achub bywyd yng Nghymru, ac o wneud hyn, mae modd newid bywyd miliynau o bobl ar draws y DU ac yn fyd-eang.  Ni fyddai hyn yn bosib heb gymorth UAC ac eraill.  Mae popeth rydym yn ei wneud yn lleihau’r difrod mae clefyd y galon yn ei achosi yn ein cymunedau.”