Mae’r Farmers Guardian wedi lansio arolwg i’r diwydiant cyfan er mwyn deall mwy am y bwlch sgiliau mewn amaethyddiaeth, pa gyfleoedd hyfforddi sydd ar gael, a heriau recriwtio sy’n wynebu cyflogwyr.

Er mwyn deall y sefyllfa gyfredol o ran gyrfaoedd, maent yn chwilio am farn ar draws y diwydiant yn gyfangwbl ac yn holi gweithwyr a chyflogwyr i rannu barn a phrofiadau am y cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol a hyfforddiant oddi fewn i’r diwydiant.

Bydd canfyddiadau’r arolwg yn cynorthwyo i ffurfio dyfodol cyflogaeth mewn amaethyddiaeth.

Rhoddir cyfle i bwy bynnag sy’n cwblhau’r arolwg i ennill gwobr a bydd y pedwar cyntaf a ddewisir yn ennill £50 am eu hymdrechion.

Am ragor o wybodaeth ac er mwyn ymateb i’r arolwg pun ai eich bod yn weithiwr neu’n gyflogwr, cliciwch yma.

Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi y bydd Cynllun Cymorth BPS yn dychwelyd am y drydedd flwyddyn yn olynol er mwyn darparu hawlwyr â’r cymorth a’r hyblygrwydd sydd ei wir angen yng sgil pandemig Covid-19.

Bydd y cynllun yn talu benthyciad o hyd at 90% o werth disgwyliedig hawliad BPS y busnes o 7 Rhagfyr, i ymgeiswyr llwyddiannus ac i’r rhai nad yw eu hawliad BPS llawn wedi’i brosesu.

Bydd angen ‘optio i mewn’ i’r cynllun a bydd modd gwneud cais drwy Daliadau Gwledig Cymru (RPW) Ar-lein o 1 Medi hyd 27 Tachwedd 2020.

Mewn rhai achosion ni fydd taliad cynllun cymorth yn briodol ac mae’r rhain wedi’u hamlinellu yn y canllawiau ar RPW Ar-lein. Er enghraifft, os oes gennych grant profiant heb ei setlo neu os na fydd y taliad balans yn adlewyrchu’r cosbau sy’n gysylltiedig â’r hawliad.

Bydd RPW yn sicrhau bod hawlwyr y mae eu ceisiadau am y cynllun cymorth yn cael eu gwrthod yn cael blaenoriaeth wrth brosesu i sicrhau bod pawb yn derbyn un ai daliad llawn neu daliad cymorth mor gynnar â phosib.

Mae FUW yn annog ei holl Aelodau i wneud cais am y cynllun cymorth ac i gysylltu â Staff FUW Sirol lleol am gymorth os oes angen.

Mewn ymateb i’r Polisi Adnoddau Cenedlaethol a gyhoeddwyd gan Llywodraeth Cymru yn 2017, mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi cyhoeddi 7 o Ddatganiadau Ardal i ‘ganfod atebion i nifer o heriau sy’n wynebu’r amgylchedd naturiol’. Ceir Datganiadau Ardal ar gyfer rhannau gwahanol o Gymru – chwe thirol, un forol. Mae pob un o’r Datganiadau Ardal yn nodi beth mae Cyfoeth Naturiol Cymru’n credu yw’r heriau allweddol sy’n wynebu’r ardal honno.

Mae FUW wedi dadlau’n gyson yn erbyn creu Datganiadau Ardal - gan deimlo eu bod yn cael eu datblygu heb ymgysylltu digon â ffermwyr a heb fawr o ystyriaeth i’r rhwystrau posib y gallent eu creu i fusnesau gwledig. O ystyried bod cyfanswm Gwerth Ychwanegol Gros amaethyddiaeth yng Nghymru oddeutu £385 miliwn, mae FUW yn dadlau nad yw Datganiadau Ardal yn gwneud fawr ddim i adlewyrchu gwerth ehangach amaethyddiaeth yng Nghymru, gan gynnwys yn nhermau nodau allweddol Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.

Er enghraifft:

• Cyflogir tua 58,000 o bobl i wneud gwaith amser llawn, rhan-amser a thymhorol ar ffermydd
  Amaethyddiaeth yw’r cyfrannwr unigol mwyaf sylweddol tuag at oddeutu £1.9 biliwn o weithgaredd bywyd gwyllt
• Mae 80% o dir Cymru’n cael ei reoli gan ffermwyr.

Mae Cynllun Adfer y Diwydiant Coedwigaeth, sef cynllun buddsoddi cyfalaf gwerth £1.5 miliwn, sy’n anelu at gynyddu capasiti o fewn y sector coedigaeth fel rhan o’r Rhaglen Goedwig Genedlaethol, ar agor erbyn hyn ar gyfer ceisiadau.

Gobeithir y bydd y cynllun yn helpu’r rhai sydd wrthi’n cynaeafu a/neu’n tyfu coed i’w plannu yng Nghymru i symud tuag at adferiad gwyrdd.

Prif nod y cynllun yw cynyddu gallu planhigfeydd coed i gyflenwi coed i’w plannu. Bydd cymorth ar gael hefyd ar gyfer:

• Cyfarpar paratoi’r tir
• Cyfarpar gwaith diogelwch coed ar gyfer coed sydd wedi’u heffeithio gan Glefyd Coed Ynn
• Cyfarpar neu dechnoleg briodol ar gyfer cynaeafu pren sy’n hyrwyddo dulliau mwy cynaliadwy o reoli coedwigoedd a sicrhau cydnerthedd ein hadnoddau naturiol.

Gall prosiectau cymwys hawlio uchafswm grant o 200,000 Ewro.

Mae’r cynllun ar agor tan 18 Hydref 2020 ac mae mwy o wybodaeth ar gael yma.

Mae FUW yn atgoffa pob ffermwr sy’n storio ac yn defnyddio gwrtaith amoniwm nitrad i wneud hynny’n ddiogel ar ôl i 2,750 tunnell oedd yn cael ei storio’n anniogel achosi ffrwydrad mawr yn Beirut.

Mae amoniwm nitrad wedi’i ychwanegu wrth gynhyrchu gwrtaith yn y DU ers dros ganrif, ac er bod meintiau mawr ohono’n cael eu mewnforio o’r UE erbyn hyn, mae’r holl wrtaith sydd ar werth yn y DU dan reoliadau llym fel rhan o Gynllun Sicrwydd y Diwydiant Gwrtaith (FIAS).

Serch hynny, rhaid trafod a storio’r sylwedd yn ddiogel, sy’n gofyn defnyddio rhywfaint o synnwyr cyffredin, megis ei storio’n ddigon pell o sylweddau eraill fflamadwy neu danwydd, ac ysgubo unrhyw sylwedd a ollyngir yn ddamweiniol.

Mae Cydffederasiwn y Diwydiannau Amaethyddol (AIC) wedi paratoi cynllun 5 pwynt ar gyfer storio a thrafod gwrtaith. Mae canllawiau llawn gan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE) ar gael yma.

Mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (CLlLC), mewn cydweithrediad â Phrifysgol Aberystwyth, wrthi’n datblygu Gweledigaeth ar gyfer Cefn Gwlad Cymru, sy’n seiliedig ar ddeg thema allweddol.

Fel rhan o’r broses ddatblygu, mae CLlLC am gael eich barn ar yr heriau a’r cyfleoedd ar gyfer cefn gwlad Cymru, yn ogystal â senarios posib a blaenoriaethau polisi yn y dyfodol, drwy’r arolwg hwn (english) (cymraeg). Mae’r arolwg yn cau ar 11 Medi 2020.

Bydd y weledigaeth ar gyfer cefn gwlad hefyd yn cael ei thrafod a’i datblygu drwy Fforwm
Gwledig CLlLC. Bydd y ddogfen derfynol yn amlinellu gweledigaeth ar gyfer cefn gwlad Cymru yn 2030 ac yn gosod blaenoriaethau mewn ‘Cynllun Adfer Cefn Gwlad’ ar ôl Covid-19.

Mae Busnes Cymru’n cynnal modiwlau ar-lein ar hyn o bryd i gynorthwyo unigolion sydd am ffurfio, neu sydd eisoes yn rhedeg, eu busnesau eu hunain. Dylai’r rhai sydd â diddordeb archebu lle drwy ffonio 01745 585025 ac anfonir dolen i’r weminar berthnasol atoch.

Mae’r modiwlau sydd ar ôl yn cynnwys:

Modiwl 3: Cynllunio ar gyfer Bod yn Barod i’r Farchnad
Bydd y weminar hon yn edrych ar ddiben Marchnata wrth ddechrau eich busnes eich hun. Bydd yn archwilio amryw o arfau cynllunio a thactegau marchnata gwahanol, gan eich helpu i osod eich strategaeth. Mi fydd hefyd yn esbonio pa sgiliau sydd eu hangen i ddatblygu cynllun marchnata cynhwysfawr.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Mawrth 1af Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 4: Prisio ar gyfer Elw
Bydd y weminar hon yn ymdrin â hanfodion prisio a strategaethau prisio amrywiol. Mi fydd hefyd yn archwilio sut i osod prisiau cystadleuol a phroffidiol ar gyfer eich cynnyrch a’ch gwasanaethau.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Mercher 2il Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 5: Rheoli Eich Cyllideb
Bydd y weminar hon yn eich helpu i ddeall datganiadau ariannol sylfaenol, a bydd yn esbonio sut i gwblhau rhagolwg llif arian a chadw cofnodion o gyllideb eich busnes.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Iau 3ydd Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 6: Rheoli’ch Busnes yn Effeithiol
Mae’r modiwl hwn yn esbonio’ch rôl chi fel rheolwr effeithiol a rhai o’r systemau y bydd angen ichi eu sefydlu. Bydd yn eich helpu i ddeall beth mae’n ei olygu i gyflogi pobl, sut i reoli adnoddau’n effeithiol, a sut i gadw rheolaeth ar bethau.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Gwener 4ydd Medi - 10:30 - 11:30

Nod BeefQ, sef prosiect Ansawdd Bwyta Cig Eidion a ariannir drwy Raglen Datblygu Gwledig 2014-2020 yw cynyddu ansawdd bwyta a gwerth cynnyrch Cig Eidion Cymreig drwy brofi ac arddangos system well i raddio ansawdd carcasau, sy’n seiliedig ar fodel Safonau Cig Awstralia (MSA).

Fel rhan o’r prosiect, sy’n cael ei gydlynu gan IBERS, Prifysgol Aberystwyth, a’i gyflawni gyda rhanddeiliaid eraill megis Hybu Cig Cymru, darparwyd cwrs hyfforddiant ar ddechrau 2019 ar asesu ansawdd bwyta a gwyddoniaeth cig, ac mae’r broses o ddatblygu system i raddio ansawdd bwyta yng Nghymru wedi hen sefydlu erbyn hyn. Cynhaliwyd arolwg o 2000 o garcasau cig eidion a gyflwynwyd i’w lladd gyda phroseswyr Cig Eidion Cymreig PGI yn Chwefror ac Awst 2019, a chyflwynwyd is-sampl o’r carcasau hynny i 1200 o ddefnyddwyr mewn 20 o ddigwyddiadau ar draws Cymru a Lloegr i brofi eu blas. Mae canlyniadau cyntaf yr arolwg a’r profion defnyddwyr ar gael yng nghylchlythyron diweddaraf BeefQ.

Y camau nesaf fydd gweithio gyda rhanddeiliaid ehangach o fewn y diwydiant cig eidion Cymreig, gan gynnwys FUW, i ddatblygu strategaeth ar gyfer rhoi system darogan ansawdd bwyta ar waith yng Nghymru.

I ddysgu mwy am brosiect BeefQ ewch i wefan prosiect BeefQ www.beefq.wales lle gallwch hefyd gofrestru i dderbyn y cylchlythyr. Gallwch hefyd eu dilyn ar Twitter @BeefQWales.

Mae 4 arolwg agored y mis hwn. Ceir crynodeb byr a manylion cymryd rhan isod.

i. Helpu i siapio polisïau i reoli clefydau ymhlith gwartheg Prydain yn y dyfodol

Mae Prifysgol Nottingham yn arwain prosiect newydd ar ‘glefydau heintus’ ar gyfer ffermwyr ac maent am gael barn a phrofiadau ffermwyr llaeth Prydain ar reoli clefydau heintus. Bydd ffermwyr sy’n cwblhau’r arolwg yn cael cyfle i ennill gwobrau o hyd at £100 mewn talebau.

Gellir cwblhau’r arolwg yma: https://nottingham.onlinesurveys.ac.uk/cow-disease ac mae ar agor tan ddiwedd Awst 2020.

ii. Angen ffermwyr ar gyfer arolwg ar effaith straen a blinder ym myd ffermio

Mae Prifysgol Aberdeen wrthi’n cynnal astudiaeth o gyfweliadau â ffermwyr ar straen a blinder, a dylanwad y ffactorau hyn ar ‘ymwybyddiaeth o sefyllfa’. Dylai aelodau sydd â diddordeb fod yn 18 oed neu drosodd a dylent gysylltu ag Ilinca Tone drwy ebost: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

iii. A ydych chi’n defnyddio gwenwyn llygod i gael gwared â llygod mawr? Cwblhewch yr arolwg hwn.

Mae llygod mawr sy’n gallu gwrthsefyll gwenwyn llygod yn magu yn y DU ac mae angen mwy o wybodaeth i leihau eu niferoedd. Bydd yr arolwg hwn yn casglu data i sefydlu i ba raddau y mae ffermwyr yn deall y gallu i wrthsefyll, a pha ddulliau a ddefnyddir ganddynt i reoli plâu o lygod mawr.
Mae’r arolwg yn cael cefnogaeth BASF er mwyn codi ymwybyddiaeth o’r gallu i wrthsefyll a chreu data newydd am y defnydd o wenwyn llygod ar ffermydd ledled y DU.

Mae’r arolwg ar gael i’w gwblhau ar-lein tan Medi 30ain 2020 a gellir ei gwblhau yma: https://www.surveymonkey.co.uk/r/Rodentsurvey

iv. Prosiect ymchwil ar Glefyd Lyme a gweithwyr awyr agored

Nod yr astudiaeth hon yw cynnal ymchwil ar wybodaeth ac ymwybyddiaeth o’r risg o Glefyd Lyme ymhlith gweithwyr awyr agored yng Nghymru. Wrth i’r achosion gynyddu yn y DU, mi fydd cymryd rhan yn yr astudiaeth yn helpu i ddatblygu gwell dealltwriaeth o lefel yr wybodaeth am Glefyd Lyme, ac yn dylanwadu ar y mesurau y gellir eu cyflwyno i leihau achosion.

Dylai’r arolwg hwn gymryd tua 10 munud i’w gwblhau ac ni chasglir unrhyw wybodaeth bersonol. Am fwy o wybodaeth ac i gymryd rhan yn yr arolwg, cliciwch yma.