Yn ôl arolwg a gynhaliwyd yn 2019-2020 ar ymwrthedd i wenwyn llygod, roedd 74% o’r llygod mawr a ddadansoddwyd yn cario genyn ymwrthedd, ac o’r cyfanswm a astudiwyd, roedd gan un o bob pump ddau enyn ymwrthedd gwahanol, a hynny mewn lleoliadau gwasgaredig megis County Durham, Swydd Efrog, Manceinion a Glannau Myrswy.

Er na chanfuwyd unrhyw lygod mawr yng Nghymru oedd â genau ymwrthedd dwbl, mae astudiaethau blaenorol wedi canfod ymwrthedd sengl mewn rhannau o’r wlad.

Dyma’r tro cyntaf i ‘ymwrthedd hybrid’ gael ei ganfod ar raddfa sylweddol yn y DU o ganlyniad i ryngfridio ymhlith llygod mawr sy’n cario dau wahanol fath o enyn ymwrthedd.

Mae FUW yn annog rheolwyr plâu, ffermwyr a chiperiaid i gynyddu eu gwybodaeth, a gwneud penderfyniadau cyfrifol sy’n seiliedig ar ffeithiau ynghylch mesurau i reoli plâu, yn unol â Chod Ymarfer Gorau'r Ymgyrch Dros Ddefnydd Cyfrifol o Wenwyn Llygod: https://www.thinkwildlife.org/code-of-best-practice/

Mae gweminarau DEFRA ar allforio anifeiliaid byw neu gynnyrch anifeiliaid o Brydain i’r UE, a Thystysgrifau Iechyd Allforio, ar gael i’w hail-wylio ar-lein erbyn hyn ar YouTube gan ddefnyddio’r dolenni canlynol:

• Allforio Anifeiliaid Byw o Brydain i’r Undeb Ewropeaidd
• Allforio Cynnyrch sy’n Tarddu o Anifeiliaid o Brydain i’r Undeb Ewropeaidd
• Allforio Ceffylau o Brydain i’r Undeb Ewropeaidd
• Allforio Nwyddau Cyfansawdd o Brydain i’r Undeb Ewropeaidd
• Allforio Pysgod a Chynnyrch Pysgodfeydd Sydd i’w Fwyta gan Bobl o Brydain i’r Undeb Ewropeaidd

Mae mwy o wybodaeth i’w gweld ar wefan DEFRA.

Oherwydd pandemig Covid-19, mae Cyswllt Ffermio wedi gohirio pob digwyddiad agored hyd nes ceir rhybudd pellach. Yn lle hynny, byddant yn cynnal nifer o weminarau a gweithgareddau rhithwir am y tro.

Mae mwy o wybodaeth a rhestr lawn o ddigwyddiadau i'w gweld yma ar wefan Cyswllt Ffermio

Mae Ysgol Seicoleg Prifysgol Aberdeen yn gwahodd ffermwyr i gymryd rhan mewn astudiaeth arolwg sydd wedi’i gynllunio i archwilio barn ac agweddau tuag at yrru cerbydau ATV a gwisgo helmed.

Mae’r arolwg yn cynnwys cwestiynau am reoliadau cerbydau ATV, eich barn am ddiogelwch cerbydau o’r fath, a’r defnydd o gyfarpar diogelwch personol (PPE) megis helmedau, ac ni ddylai gymryd mwy nag 20 munud i’w gwblhau.

Mae croeso i unrhyw ffermwr, gweithiwr fferm neu gontractwr dros 18 oed sydd â phrofiad o ddefnyddio cerbydau ATV i ffermio i gymryd rhan.

I gwblhau’r arolwg a chael mwy o wybodaeth, cliciwch yma.

Oherwydd y pandemig Covid-19 bydd cyfarfodydd fferm rhaglen Dyddiau Llun Ffermydd Monitro (‘Monitor Farm Mondays’) AHDB yn cael eu disodli â chyfres o weminarau wythnosol gyda ffermydd monitro, a fydd yn ymdrin ag amryw o bynciau gwahanol.

Bydd pob gweminar yn dechrau am 7pm ac yn para oddeutu awr, gyda sesiwn holi ac ateb i gloi.

Cliciwch ar y dolenni isod am fwy o wybodaeth ac i gofrestru am ddim.

Ar noswyl Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd (Dydd Gwener, Hydref 9), cynhaliodd FUW gynhadledd Iechyd Meddwl Cymru Gyfan rithwir, a fu’n archwilio cyd-destun ehangach iechyd meddwl gwael o fewn cymunedau gwledig, a pha gamau sydd angen eu cymryd gan y Llywodraeth a’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau ac yn llunio polisïau, i fynd i’r afael â’r sefyllfa, yn enwedig am fod Covid-19 yn debygol o roi pobl dan fwy o bwysau, yn feddyliol ac yn ariannol.

Cafodd y digwyddiad gefnogaeth hefyd gan Weinidog Yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig Llywodraeth Cymru, Lesley Griffiths, a’r ffermwr a hyrwyddwr iechyd meddwl o Seland Newydd, Doug Avery, drwy neges fideo.

Yn dilyn y Gynhadledd, mae FUW wedi ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd Meddwl, Llesiant a’r Gymraeg, Eluned Morgan, yn amlinellu rhai o’r pwyntiau allweddol a godwyd yn ystod y gynhadledd.

Mae’r brodyr Issa, sef y ddau filiwnydd o Swydd Gaerhirfryn sy’n berchen y grŵp gorsafoedd petrol European Garages (EG) a’r cwmni ecwiti preifat TDR Capital, wedi prynu’r prif gyfran, sef gwerth £6.8 biliwn, o randdaliadau ASDA, un o fanwerthwyr pennaf y DU.

Cafodd y cynnig gwreiddiol yn 2019 bod ASDA yn uno â Sainsbury’s ei daflu o’r neilltu gan reolydd cystadlu’r DU oherwydd y rheolau cystadlu, a’r posibilrwydd y gallai prisiau godi ac ansawdd y cynnyrch ddirywio.

Mae Sefydliad DPJ wedi trefnu sesiynau Hyfforddiant Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl newydd am ddim, i’w cyflenwi ar-lein trwy gydol mis Tachwedd. Mae’r hyfforddiant wedi’i ariannu’n llawn gan Gronfa Ymateb i Coronafeirws Cymru: Iechyd Meddwl, fel rhan o raglen sy’n anelu at helpu sefydliadau’r Sector Gwirfoddol a Chymunedol i barhau i ddarparu gwasanaethau iechyd meddwl yn ystod y pandemig.

Mae’r hyfforddiant ar gyfer unrhyw un sy’n gweithio/byw yn y sector amaethyddol neu’n gweithio’n uniongyrchol â ffermwyr yng Nghymru. Mi fydd yn apelio at ffermwyr, partneriaid ffermwyr, a’r rhai sy’n dod i gysylltiad â ffermwyr, megis milfeddygon, cynrychiolwyr cwmnïau bwyd anifeiliaid, gyrwyr tanceri, gwerthwyr, ac arolygwyr lles anifeiliaid.

Mae Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig, Lesley Griffiths, wedi clustnodi £4 miliwn o gyllideb y Rhaglen Datblygu Gwledig ar gyfer rheoli ymwrthedd i gyffuriau (AMR) mewn anifeiliaid a’r amgylchedd.

Agorodd y ffenestr mynegi diddordeb ar 5ed Hydref ac mi fydd yn cau ar 16eg Tachwedd 2020. Gweler yma am fwy o wybodaeth ac i fynegi diddordeb.

Mae dull Llywodraeth Cymru o reoli ymwrthedd i gyffuriau yn cynnwys mabwysiadu’r egwyddor o atal yn hytrach na gwella, a rhaid i geisiadau am y cyllid hwn ddangos sut y byddant yn cyfrannu ar yr amcanion a osodwyd yn y Cynllun Gweithredu Pum Mlynedd.

Mae’r cyhoeddiad yn cyd-daro â’r adolygiad blynyddol cyntaf o waith Grŵp Cyflawni AMR Anifeiliaid a’r Amgylchedd.

Mae ffermwyr tenant yng Nghymru’n cael eu rhybuddio i weithredu’n gyflym os byddan nhw’n cael Rhybudd i Adael gan eu landlordiaid.

Daw’r rhybudd gan Eifion Bibby o Ymgynghorwyr Eiddo Davis Meade, a fu’n cynghori aelodau FUW sydd wedi derbyn gohebiaeth o’r fath.

Mae’n hanfodol bod tenantaid yn gofyn cyngor ar unwaith os byddant yn derbyn rhybudd i adael, am mai dim ond hyn a hyn o amser sydd ar gael – dim ond mis weithiau, er enghraifft – i weithredu, megis drwy gyflwyno gwrth-rybudd, lle bo’n briodol.

Mae amgylchiadau wedi codi lle mae tenantiaid wedi colli eu hawliau tenantiaeth yn ddiangen drwy beidio â gweithredu’n ddigon cyflym.

Am fwy o wybodaeth, cysylltwch ag Eifion Bibby yn swyddfa Bae Colwyn yr Ymgynghorwyr Eiddo Davis Meade ar 01492 510360, ebost This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

Bydd cynnyrch bwyd gyda statws Enw Bwyd Gwarchodedig yr Undeb Ewropeaidd (EUPFN) yn cael logos newydd o 1af Ionawr 2021 dan statws Dynodiad Daearyddol DU newydd.

Ar hyn o bryd mae gan Gymru 16 o gynhyrchion bwyd a diod sydd â statws EUPFN, gan gynnwys Caws Caerffili a Chig Oen Cymru, sy’n cael eu cydnabod am eu nodweddion unigryw gan ddefnyddwyr ar draws y byd.

Mae gan y DU dri logo Dynodiad Daearyddol, sy’n nodi pob categori o Ddynodiad Daearyddol, sef: Enw Tarddiad Gwarchodedig (PDO); Dynodiad Daearyddol Gwarchodedig (GPI); a Gwarant Arbenigedd Traddodiadol (TSG).

Bydd gan gynhyrchwyr cofrestredig y cynnyrch Dynodiad Daearyddol hwn hyd at 1af Ionawr 2024 i newid eu pecynnu i gynnwys logos Dynodiad Daearyddol newydd y DU.

Ar draws y DU, gall prosiectau sy’n gweithio tuag at greu cymunedau gwledig cydnerth wneud cais nawr am grant gwerth hyd at £10,000 o Gronfa Cefn Gwlad y Tywysog.

Ers ei sefydlu yn 2010, mae’r Gronfa wedi rhoi dros £10 miliwn o arian grant i dros 350 o brosiectau, gan gynnwys gwerth £120,000 o grantiau i 62 o gymunedau gwledig i daclo effeithiau pandemig Covid-19. Mae prosiectau a ariannwyd yn flaenorol i’w gweld yma.

Gellir gwneud cais drwy lenwi holiadur cymhwysedd byr a ffurflen gais yma: https://www.princescountrysidefund.org.uk/grant-giving-programme/grant-programme

Bydd ceisiadau’n cau ar 3ydd Tachwedd 2020 am hanner dydd, a rhaid i’r prosiectau gael eu cwblhau erbyn 31ain Mawrth 2022.

Mae Barclays wedi ymuno â Nigel Owens MBE i lansio ymgyrch newydd, i godi ymwybyddiaeth ymhlith defnyddwyr o fuddiannau cefnogi ffermwyr i ddod yn garbon sero-net, i gyd-fynd â phecyn gwerth £250 miliwn i gefnogi atebion amaethyddol-dechnolegol.

Fel rhan o’u hymrwymiad i gynorthwyo ffermwyr i fuddsoddi mewn prosiectau amaethyddol-dechnolegol, mae Barclays yn hyfforddi pob un o’u 130 o reolwyr amaeth ar draws y DU ym maes cynaliadwyedd a pholisïau amaeth y dyfodol.

I gael cymorth a benthyciad o’r pot ariannol o £250 miliwn, rhaid i’r busnes fferm ddangos y bydd y prosiect dan sylw’n cynyddu effeithlonrwydd a chynaliadwyedd drwy ddefnyddio technoleg, gwybodaeth neu seilwaith gwell, megis prosiectau sy’n ymwneud ag atafael carbon, asesu carbon neu iechyd pridd.

Am fwy o wybodaeth a meini prawf cymhwysedd, cliciwch yma

I’ch atgoffa, bydd Taliadau Sylfaenol 2020 yn cael eu cyfrifo gan ddefnyddio’r un gyfradd gyfnewid â’r un a ddefnyddiwyd yn 2019, sef €1 = £0.89092 – ac fe’u telir mewn sterling yn unig.

Yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r UE wedi defnyddio’r Mecanwaith Disgyblu Ariannol (FDM) i helpu i reoli cyllideb y Polisi Amaethyddol Cyffredin (PAC). Yn 2019, roedd hynny’n golygu gostyngiad o 1.43 y cant ar bob taliad. Fodd bynnag, ni fydd hyn yn berthnasol yn 2020.

Bydd cyfraddau terfynol taliadau 2020 ar gael ym mis Tachwedd, unwaith bod cyfanswm nifer y taliadau a hawliwyd wedi’i bennu.

Mae Tîm Allforio Llywodraeth Cymru wedi cynhyrchu set o weminarau gyda’r nod o gynorthwyo allforwyr Cymru i baratoi ar gyfer 1af Ionawr.

Mae’r pedwar pwnc allweddol yn cynnwys:

• Brexit – Deall Rheolau Tarddiad
• Brexit – Gweithio gydag asiantau a dosbarthwyr
• Brexit – Eich allforion a Chytundebau Masnach Rydd, beth nesaf?
• Datganiadau Tollau, ar ôl Brexit

Ceir mwy o wybodaeth am y pynciau hyn yma

Mae’r gweminarau hyn ar gael drwy Barth Allforio Busnes Cymru neu drwy Sianel YouTube Busnes Cymru.

Mae Tîm Manwerthu ac Arferion Defnyddwyr AHDB yn cynnal cyfres o weminarau rhwng 10fed a 12fed Tachwedd, sy’n canolbwyntio ar y newid yn agweddau defnyddwyr tuag at faterion allweddol y diwydiant yn ystod pandemig Covid-19, a sut y disgwylir i’w hymddygiad newid yn y misoedd sydd i ddod.

Bydd y cyflwynydd Steven Evans yn cael cwmni arbenigwyr o sectorau llaeth, cynnyrch ffres a chig coch AHDB, a fydd yn adolygu enw da’r diwydiant o ran prynu’n lleol, yr amgylchedd, iechyd a lles anifeiliaid, a sut mae’n effeithio ar y galw o du defnyddwyr ar draws pob sector.

Bydd Liam Bryne, Pennaeth Marchnata Domestig AHDB hefyd yn adolygu’r cyfleoedd a’r bygythiadau posib sydd ar y gorwel, o ganlyniad i’r newid mewn agweddau dros y misoedd diwethaf.

Am fwy o wybodaeth ac i gofrestru, ewch i wefan AHDB yma.

Mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi manylion am flaenoriaethau cyllid y CDG buddsoddiad o £106 miliwn am y tair blynedd nesaf.

Caiff y cynlluniau eu hariannu drwy gyfuniad o Gynllun Datblygu Gwledig (CDG) yr UE cyllideb 2014-20 – yn cynnwys y 15% a drosglwyddwyd o’r Taliadau Sylfaenol i ffermwyr – ac o gronfeydd Llywodraeth Cymru ei hun.

Dywed Llywodraeth Cymru y bydd cynlluniau allweddol sy’n sail i economi wledig, bioamrywiaeth a blaenoriaethau amgylcheddol Cymru yn cael cymorth pellach, yn ogystal â chynlluniau newydd a gynlluniwyd mewn ymateb i heriau cyfredol a rhai sydd ar ddod. Bydd cyfran o’r gyllideb hefyd yn mynd tuag at reolaeth gynaliadwy o adnoddau naturiol Cymru.

Bydd blaenoriaethau Llywodraeth Cymru’n cynnwys:

Am fwy na phum degawd mae'r elusen Survival International wedi gweithio gyda phobloedd lwythol a brodorol ledled y byd i'w hamddiffyn rhag hiliaeth, dwyn tir, datblygu gorfodol a thrais hil-leiddiol - yn aml gan grwpiau cadwraeth neu lywodraethau fel y'u gelwir sy’n gweithredu newidiadau defnydd tir ysgubol.

Mae Cyfarwyddwr y sefydliad Stephen Corry a Swyddog Ymchwil ac Adfocatiaeth Fiore Longo yn ymuno â siaradwyr o Gymru a Cymbria i ystyried sut y gall polisïau defnydd tir a chadwraeth ddod yn orchudd i wladychiaeth a gorthrwm poblogaethau lleol - a pham na ddylem ystyried hyn fel mater ar gyfer De’r Byd yn unig- a elwid unwaith yn “Fyd sy’n Datblygu”.

“Mae grwpiau cadwraeth bellach yn galw’n agored am i ddarnau enfawr o dir gael eu ‘gwarchod’ rhag ‘ymyrraeth ddynol’ (ac eithrio rhai nhw), heb ystyried sut mae defnyddwyr tir traddodiadol wedi llunio tirweddau ers nifer o genedlaethau - er budd goroesiad dynol a bioamrywiaeth."

“Maent am roi diwedd ar hunangynhaliaeth miliynau o bobl a’u gwthio oddi ar y tir ac i ddibynnu ar fwyd a ffermir neu a gynhyrchir mewn ffatri. Bydd hyn yn drychineb i bobl a'r blaned.”

             Stephen Corry, Cyfarwyddwr, Survival International

Dylai’r rheini sydd â diddordeb mewn ymuno â’r weminar gysylltu â Swyddog Cyfathrebu Polisi FUW trwy anfon ebost This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. neu ffonio 07872 903641.

Yn anffodus mae iechyd meddwl gwael a hunanladdiad mewn cymunedau gwledig a ffermio yn broblem gynyddol ac yn un y mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ymrwymo i fynd i’r afael â hi.

Gan agosáu at y bedwaredd flwyddyn o godi ymwybyddiaeth a gwneud popeth o fewn gallu i dorri’r stigma, mae’r Undeb yn cynnal Cynhadledd rithwir Iechyd Meddwl i Gymru Gyfan ddydd Gwener 9 Hydref 2020 trwy Zoom, cyn Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd.

Mae FUW yn deall y gall problemau iechyd meddwl effeithio ar allu unigolyn i brosesu gwybodaeth a datrys problemau, sugno eu hegni a’u cymhelliant, a chynyddu ymddygiad byrbwyll. Tra bod y symptomau’n cael eu trin, yn aml iawn, nid yw achosion sylfaenol y materion hyn yn cael sylw.

Bydd y gynhadledd hon yn mynd y tu hwnt i’r pwyntiau trafod arferol ac yn archwilio’r pwnc ymhellach. Mae’n ddigwyddiad agored ac mae croeso i unrhyw un sydd â diddordeb mewn iechyd meddwl ymuno â ni, yn rhithwir, ar y diwrnod.

Mae Tîm TB Llywodraeth Cymru wedi darparu diweddariad ar yr haint yn ardal TB Isel yng Ngogledd Cymru yn dilyn achosion diweddar o’r haint yno.

Mae tystiolaeth epidemigol yn dangos mai gwartheg a brynwyd i mewn oedd ffynhonnell yr achosion newydd hyn yn yr ardal TB Isel o Gymru.

Mae Profion Cyn ac Ar ôl symud yn lleihau risg, ond eto’n nid yw’n gwaredu’r risg yn llwyr oherwydd gall gwartheg gael eu heintio wedi iddynt gael eu profi cyn iddynt gael eu symud, neu o bosib eu bod yn y camau cyntaf o’r haint pan gynhaliwyd y prawf ac felly roedd yn rhy gynnar i fedru darganfod yr haint.

Dywedodd Llywodraeth Cymru yn yr hirdymor, dim ond system orfodol fydd yn sicrhau bod gwerthwyr gwartheg yn datgelu hanes unrhyw glefyd mewn buches ar yr adeg y mae’r gwartheg yn cael eu gwerthu.

Ystadegau Ardal TB Isel

Nifer yr achosion

Cafwyd 27 o achosion erbyn diwedd Mawrth 2020, sef y nifer uchaf o achosion ers Chwarter 2 2011. Fodd bynnag, dim ond 1% o’r buchesi yn yr Ardal TB Isel yw hyn, gyda’r 99% arall yn rhydd o TB ar ddiwedd Mawrth 2020. Dywed Llywodraeth Cymru y gellir priodoli o leiaf 70% o’r achosion agored yn yr Ardal TB Isel ar ddiwedd Mawrth 2020 i symud gwartheg. Nid yw hyn yn golygu bod y 30% sy’n weddill o’r rheini sydd ag achos o TB heb ddod o wartheg a brynwyd ond o bosib wedi dod i gysylltiad â’r clefyd mewn rhyw ffordd arall.

Achosion newydd

Cafwyd 17 o achosion newydd o TB mewn Ardal TB Isel ar ddiwedd Mawrth 2020, sef y nifer uchaf o achosion ers Chwarter 1 2016. Fodd bynnag, mae rhywfaint o ansicrwydd gyda’r niferoedd bach a welwyd yn yr Ardal TB Isel ac mae’n parhau i fod yn isel o gymharu â nifer y profion buches sy’n Swyddogol Heb TB (OTF). Yn ystod y chwarter hwn roedd 1.7 achos newydd fesul 100 o brofion buches OTF, sy’n parhau i fod yr isaf yng Nghymru.

Roedd ffynhonnell y gwartheg a brynwyd yn amrywio rhwng daliadau. Fe wnaeth tua dwy ran o dair o’r daliadau brynu gwartheg o ardaloedd TB uchel sydd â mwy o achosion gyda bron i bumed rhan o’r daliadau yn prynu mwy na hanner eu gwartheg o ardaloedd TB uchel.

Mae'r Gymdeithas Lywodraeth Lleol yn galw ar bobl ifanc rhwng 16-30 oed, o gefn gwlad Cymru, i rannu eu barn ar eu dyfodol, fel rhan o’n gwaith i ddatblygu Weledigaeth i Gymru Wledig.

Mae Fforwm Wledig y Gymdeithas Lywodraeth Lleol yn gweithio ar y cyd gyda Prifysgol Aberystwyth i ddatblygu Bargen Wledig, drwy ddatblygu Weledigaeth a sicrhau’r adnoddau i’w wireddu. Mae'r Gymdeithas Lywodraeth Lleol yn awyddus i glywed eich barn chi er mwyn llunio’n gwaith.

Bydd yr hyn sy’n cael ei drafod yn y digwyddiad yn cael ei adrodd yn ôl i Arweinwyr Llywodraeth Leol yn ardaloedd Wledig Cymru, y bobl sy’n gyfrifol dros benderfyniadau i ymwneud â chaniatad cynllunio, addysg, a gwasanaethau cyhoeddus yn eich ardal chi.

Wrth ymuno yn y sgwrs, byddwch hefyd yn rhan o waith ymchwil dros Ewrop sy’n asesu’r cysylltiadau rhwng ardaloedd gwledig a threfol, sef prosiect ROBUST.

Cofrestrwch i leisio’ch barn ar y 14ed Hydref rhwng 18:30-20:30 ar Zoom, fan hyn- https://bit.ly/2G5MiuC.

Mewn cydweithrediad â Elanco Animal Health, mae rhanddeiliaid yn y diwydiant defaid yn cynnwys y National Sheep Association (NSA) yn annog ffermwyr defaid i ystyried cyngor gan y grŵp (SCOPS) Rheoli Parasitiaid ar Ddefaid mewn Ffordd Gynaliadwy, ac i ddefnyddio dau grŵp lladd llyngyr mwy newydd.

Trwy ddefnyddio triniaethau llyngyr 4-AD oren a 5-SI porffor ceir gwared o’r llyngyr sydd wedi cronni a goroesi triniaethau blaenorol gan arafu’r broses o ddatblygu ymwrthedd i’r grwpiau eraill o driniaethau llyngyr. Gellir eu defnyddio fel triniaethau cwarantin ar gyfer defaid sy’n dod i mewn a hefyd fel triniaeth sengl ar gyfer ŵyn tua diwedd y tymor pori ac yn dilyn cyfrif wyau os oes angen. Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth yma.

Er mwyn lleihau’r risg o ymwrthedd i’r grwpiau newydd hyn o driniaethau lladd llyngyr, dylid trin ŵyn sy’n sefyll ar y fferm a’u dychwelyd i’r un caeau am 5 niwrnod cyn eu symud i dir pori glanach. Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth yma.

Am ragor o wybodaeth am reoli parasitiaid yn gynaliadwy, ewch i wefan SCOPS.

Mae LANTRA wedi cefnogi Cyswllt Ffermio i ddatblygu offeryn storio ar gyfer Datblygiad Proffesiynol Parhaus (DPP) i gadw cofnod o wybodaeth a gweithgarwch hyfforddi a ymgymerwyd gan unigolion sydd wedi cofrestru ar y rhaglen bresennol.

Gall defnyddwyr:

• Adolygu eu tystysgrifau hyfforddi
• Weld cofnod presenoldeb mewn digwyddiadau Cyswllt Ffermio a digwyddiadau eraill lle y trosglwyddir gwybodaeth
• Rhestr o ysgoloriaethau, teithiau astudio a mentrau datblygu personol eraill a gymerwyd rhan ynddynt
• Manylion profiad gwaith a’r sgiliau a ddatblygwyd
• Lawrlwytho adroddiadau y gellir eu hargraffu fel tystiolaeth ar gyfer Cynlluniau
• Gwarant Fferm ac archwiliadau Cadwyni Cyflenwi yn ogystal â chywain tystiolaeth o sgiliau a chymwyseddau mewn un man
• Cefnogi datblygiad proffesiynol

Er mwyn cael mynediad i Storfa Sgiliau, rhaid i chi yn gyntaf gofrestru gyda Cyswllt Ffermio, a mynd i’r cyfrif BOSS trwy Sign on Cymru.

I gael gwybod sut mae cadw a diweddaru eich holl gofnodion perthnasol ewch i Cyswllt Ffermio.

Lansiwyd arolwg newydd sy’n gobeithio deall yn well anghenion a dyheadau pobl ifanc sy’n byw yn ardaloedd gwledig Cymru.

Gwahoddir unrhyw un rhwng 16-28 oed sy’n byw, gweithio neu’n astudio yn ardaloedd gwledig Cymru i gwblhau’r arolwg, fydd yn cymryd tua 20 munud.

Mae’r arolwg dwyieithog ar gael yma a bydd yn cau 23ain Hydref 2020. Os oes gennych chi gwestiynau, neu os hoffech ddysgu mwy am y prosiect hwn, cysylltwch â Ffion Jones ar This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

Mae’r Farmers Guardian wedi lansio arolwg i’r diwydiant cyfan er mwyn deall mwy am y bwlch sgiliau mewn amaethyddiaeth, pa gyfleoedd hyfforddi sydd ar gael, a heriau recriwtio sy’n wynebu cyflogwyr.

Er mwyn deall y sefyllfa gyfredol o ran gyrfaoedd, maent yn chwilio am farn ar draws y diwydiant yn gyfangwbl ac yn holi gweithwyr a chyflogwyr i rannu barn a phrofiadau am y cyfleoedd ar gyfer datblygiad personol a hyfforddiant oddi fewn i’r diwydiant.

Bydd canfyddiadau’r arolwg yn cynorthwyo i ffurfio dyfodol cyflogaeth mewn amaethyddiaeth.

Rhoddir cyfle i bwy bynnag sy’n cwblhau’r arolwg i ennill gwobr a bydd y pedwar cyntaf a ddewisir yn ennill £50 am eu hymdrechion.

Am ragor o wybodaeth ac er mwyn ymateb i’r arolwg pun ai eich bod yn weithiwr neu’n gyflogwr, cliciwch yma.

Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi y bydd Cynllun Cymorth BPS yn dychwelyd am y drydedd flwyddyn yn olynol er mwyn darparu hawlwyr â’r cymorth a’r hyblygrwydd sydd ei wir angen yng sgil pandemig Covid-19.

Bydd y cynllun yn talu benthyciad o hyd at 90% o werth disgwyliedig hawliad BPS y busnes o 7 Rhagfyr, i ymgeiswyr llwyddiannus ac i’r rhai nad yw eu hawliad BPS llawn wedi’i brosesu.

Bydd angen ‘optio i mewn’ i’r cynllun a bydd modd gwneud cais drwy Daliadau Gwledig Cymru (RPW) Ar-lein o 1 Medi hyd 27 Tachwedd 2020.

Mewn rhai achosion ni fydd taliad cynllun cymorth yn briodol ac mae’r rhain wedi’u hamlinellu yn y canllawiau ar RPW Ar-lein. Er enghraifft, os oes gennych grant profiant heb ei setlo neu os na fydd y taliad balans yn adlewyrchu’r cosbau sy’n gysylltiedig â’r hawliad.

Bydd RPW yn sicrhau bod hawlwyr y mae eu ceisiadau am y cynllun cymorth yn cael eu gwrthod yn cael blaenoriaeth wrth brosesu i sicrhau bod pawb yn derbyn un ai daliad llawn neu daliad cymorth mor gynnar â phosib.

Mae FUW yn annog ei holl Aelodau i wneud cais am y cynllun cymorth ac i gysylltu â Staff FUW Sirol lleol am gymorth os oes angen.

Mewn ymateb i’r Polisi Adnoddau Cenedlaethol a gyhoeddwyd gan Llywodraeth Cymru yn 2017, mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi cyhoeddi 7 o Ddatganiadau Ardal i ‘ganfod atebion i nifer o heriau sy’n wynebu’r amgylchedd naturiol’. Ceir Datganiadau Ardal ar gyfer rhannau gwahanol o Gymru – chwe thirol, un forol. Mae pob un o’r Datganiadau Ardal yn nodi beth mae Cyfoeth Naturiol Cymru’n credu yw’r heriau allweddol sy’n wynebu’r ardal honno.

Mae FUW wedi dadlau’n gyson yn erbyn creu Datganiadau Ardal - gan deimlo eu bod yn cael eu datblygu heb ymgysylltu digon â ffermwyr a heb fawr o ystyriaeth i’r rhwystrau posib y gallent eu creu i fusnesau gwledig. O ystyried bod cyfanswm Gwerth Ychwanegol Gros amaethyddiaeth yng Nghymru oddeutu £385 miliwn, mae FUW yn dadlau nad yw Datganiadau Ardal yn gwneud fawr ddim i adlewyrchu gwerth ehangach amaethyddiaeth yng Nghymru, gan gynnwys yn nhermau nodau allweddol Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.

Er enghraifft:

• Cyflogir tua 58,000 o bobl i wneud gwaith amser llawn, rhan-amser a thymhorol ar ffermydd
  Amaethyddiaeth yw’r cyfrannwr unigol mwyaf sylweddol tuag at oddeutu £1.9 biliwn o weithgaredd bywyd gwyllt
• Mae 80% o dir Cymru’n cael ei reoli gan ffermwyr.

Mae Cynllun Adfer y Diwydiant Coedwigaeth, sef cynllun buddsoddi cyfalaf gwerth £1.5 miliwn, sy’n anelu at gynyddu capasiti o fewn y sector coedigaeth fel rhan o’r Rhaglen Goedwig Genedlaethol, ar agor erbyn hyn ar gyfer ceisiadau.

Gobeithir y bydd y cynllun yn helpu’r rhai sydd wrthi’n cynaeafu a/neu’n tyfu coed i’w plannu yng Nghymru i symud tuag at adferiad gwyrdd.

Prif nod y cynllun yw cynyddu gallu planhigfeydd coed i gyflenwi coed i’w plannu. Bydd cymorth ar gael hefyd ar gyfer:

• Cyfarpar paratoi’r tir
• Cyfarpar gwaith diogelwch coed ar gyfer coed sydd wedi’u heffeithio gan Glefyd Coed Ynn
• Cyfarpar neu dechnoleg briodol ar gyfer cynaeafu pren sy’n hyrwyddo dulliau mwy cynaliadwy o reoli coedwigoedd a sicrhau cydnerthedd ein hadnoddau naturiol.

Gall prosiectau cymwys hawlio uchafswm grant o 200,000 Ewro.

Mae’r cynllun ar agor tan 18 Hydref 2020 ac mae mwy o wybodaeth ar gael yma.

Mae FUW yn atgoffa pob ffermwr sy’n storio ac yn defnyddio gwrtaith amoniwm nitrad i wneud hynny’n ddiogel ar ôl i 2,750 tunnell oedd yn cael ei storio’n anniogel achosi ffrwydrad mawr yn Beirut.

Mae amoniwm nitrad wedi’i ychwanegu wrth gynhyrchu gwrtaith yn y DU ers dros ganrif, ac er bod meintiau mawr ohono’n cael eu mewnforio o’r UE erbyn hyn, mae’r holl wrtaith sydd ar werth yn y DU dan reoliadau llym fel rhan o Gynllun Sicrwydd y Diwydiant Gwrtaith (FIAS).

Serch hynny, rhaid trafod a storio’r sylwedd yn ddiogel, sy’n gofyn defnyddio rhywfaint o synnwyr cyffredin, megis ei storio’n ddigon pell o sylweddau eraill fflamadwy neu danwydd, ac ysgubo unrhyw sylwedd a ollyngir yn ddamweiniol.

Mae Cydffederasiwn y Diwydiannau Amaethyddol (AIC) wedi paratoi cynllun 5 pwynt ar gyfer storio a thrafod gwrtaith. Mae canllawiau llawn gan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE) ar gael yma.

Mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (CLlLC), mewn cydweithrediad â Phrifysgol Aberystwyth, wrthi’n datblygu Gweledigaeth ar gyfer Cefn Gwlad Cymru, sy’n seiliedig ar ddeg thema allweddol.

Fel rhan o’r broses ddatblygu, mae CLlLC am gael eich barn ar yr heriau a’r cyfleoedd ar gyfer cefn gwlad Cymru, yn ogystal â senarios posib a blaenoriaethau polisi yn y dyfodol, drwy’r arolwg hwn (english) (cymraeg). Mae’r arolwg yn cau ar 11 Medi 2020.

Bydd y weledigaeth ar gyfer cefn gwlad hefyd yn cael ei thrafod a’i datblygu drwy Fforwm
Gwledig CLlLC. Bydd y ddogfen derfynol yn amlinellu gweledigaeth ar gyfer cefn gwlad Cymru yn 2030 ac yn gosod blaenoriaethau mewn ‘Cynllun Adfer Cefn Gwlad’ ar ôl Covid-19.

Mae Busnes Cymru’n cynnal modiwlau ar-lein ar hyn o bryd i gynorthwyo unigolion sydd am ffurfio, neu sydd eisoes yn rhedeg, eu busnesau eu hunain. Dylai’r rhai sydd â diddordeb archebu lle drwy ffonio 01745 585025 ac anfonir dolen i’r weminar berthnasol atoch.

Mae’r modiwlau sydd ar ôl yn cynnwys:

Modiwl 3: Cynllunio ar gyfer Bod yn Barod i’r Farchnad
Bydd y weminar hon yn edrych ar ddiben Marchnata wrth ddechrau eich busnes eich hun. Bydd yn archwilio amryw o arfau cynllunio a thactegau marchnata gwahanol, gan eich helpu i osod eich strategaeth. Mi fydd hefyd yn esbonio pa sgiliau sydd eu hangen i ddatblygu cynllun marchnata cynhwysfawr.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Mawrth 1af Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 4: Prisio ar gyfer Elw
Bydd y weminar hon yn ymdrin â hanfodion prisio a strategaethau prisio amrywiol. Mi fydd hefyd yn archwilio sut i osod prisiau cystadleuol a phroffidiol ar gyfer eich cynnyrch a’ch gwasanaethau.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Mercher 2il Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 5: Rheoli Eich Cyllideb
Bydd y weminar hon yn eich helpu i ddeall datganiadau ariannol sylfaenol, a bydd yn esbonio sut i gwblhau rhagolwg llif arian a chadw cofnodion o gyllideb eich busnes.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Iau 3ydd Medi - 10:30 - 11:30

Modiwl 6: Rheoli’ch Busnes yn Effeithiol
Mae’r modiwl hwn yn esbonio’ch rôl chi fel rheolwr effeithiol a rhai o’r systemau y bydd angen ichi eu sefydlu. Bydd yn eich helpu i ddeall beth mae’n ei olygu i gyflogi pobl, sut i reoli adnoddau’n effeithiol, a sut i gadw rheolaeth ar bethau.
Cynhelir y weminar derfynol hon ar Ddydd Gwener 4ydd Medi - 10:30 - 11:30

Nod BeefQ, sef prosiect Ansawdd Bwyta Cig Eidion a ariannir drwy Raglen Datblygu Gwledig 2014-2020 yw cynyddu ansawdd bwyta a gwerth cynnyrch Cig Eidion Cymreig drwy brofi ac arddangos system well i raddio ansawdd carcasau, sy’n seiliedig ar fodel Safonau Cig Awstralia (MSA).

Fel rhan o’r prosiect, sy’n cael ei gydlynu gan IBERS, Prifysgol Aberystwyth, a’i gyflawni gyda rhanddeiliaid eraill megis Hybu Cig Cymru, darparwyd cwrs hyfforddiant ar ddechrau 2019 ar asesu ansawdd bwyta a gwyddoniaeth cig, ac mae’r broses o ddatblygu system i raddio ansawdd bwyta yng Nghymru wedi hen sefydlu erbyn hyn. Cynhaliwyd arolwg o 2000 o garcasau cig eidion a gyflwynwyd i’w lladd gyda phroseswyr Cig Eidion Cymreig PGI yn Chwefror ac Awst 2019, a chyflwynwyd is-sampl o’r carcasau hynny i 1200 o ddefnyddwyr mewn 20 o ddigwyddiadau ar draws Cymru a Lloegr i brofi eu blas. Mae canlyniadau cyntaf yr arolwg a’r profion defnyddwyr ar gael yng nghylchlythyron diweddaraf BeefQ.

Y camau nesaf fydd gweithio gyda rhanddeiliaid ehangach o fewn y diwydiant cig eidion Cymreig, gan gynnwys FUW, i ddatblygu strategaeth ar gyfer rhoi system darogan ansawdd bwyta ar waith yng Nghymru.

I ddysgu mwy am brosiect BeefQ ewch i wefan prosiect BeefQ www.beefq.wales lle gallwch hefyd gofrestru i dderbyn y cylchlythyr. Gallwch hefyd eu dilyn ar Twitter @BeefQWales.

Mae 4 arolwg agored y mis hwn. Ceir crynodeb byr a manylion cymryd rhan isod.

i. Helpu i siapio polisïau i reoli clefydau ymhlith gwartheg Prydain yn y dyfodol

Mae Prifysgol Nottingham yn arwain prosiect newydd ar ‘glefydau heintus’ ar gyfer ffermwyr ac maent am gael barn a phrofiadau ffermwyr llaeth Prydain ar reoli clefydau heintus. Bydd ffermwyr sy’n cwblhau’r arolwg yn cael cyfle i ennill gwobrau o hyd at £100 mewn talebau.

Gellir cwblhau’r arolwg yma: https://nottingham.onlinesurveys.ac.uk/cow-disease ac mae ar agor tan ddiwedd Awst 2020.

ii. Angen ffermwyr ar gyfer arolwg ar effaith straen a blinder ym myd ffermio

Mae Prifysgol Aberdeen wrthi’n cynnal astudiaeth o gyfweliadau â ffermwyr ar straen a blinder, a dylanwad y ffactorau hyn ar ‘ymwybyddiaeth o sefyllfa’. Dylai aelodau sydd â diddordeb fod yn 18 oed neu drosodd a dylent gysylltu ag Ilinca Tone drwy ebost: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

iii. A ydych chi’n defnyddio gwenwyn llygod i gael gwared â llygod mawr? Cwblhewch yr arolwg hwn.

Mae llygod mawr sy’n gallu gwrthsefyll gwenwyn llygod yn magu yn y DU ac mae angen mwy o wybodaeth i leihau eu niferoedd. Bydd yr arolwg hwn yn casglu data i sefydlu i ba raddau y mae ffermwyr yn deall y gallu i wrthsefyll, a pha ddulliau a ddefnyddir ganddynt i reoli plâu o lygod mawr.
Mae’r arolwg yn cael cefnogaeth BASF er mwyn codi ymwybyddiaeth o’r gallu i wrthsefyll a chreu data newydd am y defnydd o wenwyn llygod ar ffermydd ledled y DU.

Mae’r arolwg ar gael i’w gwblhau ar-lein tan Medi 30ain 2020 a gellir ei gwblhau yma: https://www.surveymonkey.co.uk/r/Rodentsurvey

iv. Prosiect ymchwil ar Glefyd Lyme a gweithwyr awyr agored

Nod yr astudiaeth hon yw cynnal ymchwil ar wybodaeth ac ymwybyddiaeth o’r risg o Glefyd Lyme ymhlith gweithwyr awyr agored yng Nghymru. Wrth i’r achosion gynyddu yn y DU, mi fydd cymryd rhan yn yr astudiaeth yn helpu i ddatblygu gwell dealltwriaeth o lefel yr wybodaeth am Glefyd Lyme, ac yn dylanwadu ar y mesurau y gellir eu cyflwyno i leihau achosion.

Dylai’r arolwg hwn gymryd tua 10 munud i’w gwblhau ac ni chasglir unrhyw wybodaeth bersonol. Am fwy o wybodaeth ac i gymryd rhan yn yr arolwg, cliciwch yma.