“Mae’r genhedlaeth nesaf yn dibynnu arnon ni ac rwy’n hollol benderfynol o beidio â’u siomi!”

gan Ian Rickman, Llywydd UAC

Dechreuais fy ngholofn fis diwethaf drwy ddweud pa mor brysur oedd dechrau 2024, ac fel y gwyddom ni i gyd mae’r mis diwethaf wedi bod yr un mor brysur. Yn ystod y brotest ddiwedd Chwefror yng Nghaerdydd daeth ffermwyr o bob cwr o Gymru i’r Senedd i ddangos i’r gwleidyddion etholedig, yn ddi-flewyn-ar-dafod, cryfder y dicter a’r rhwystredigaeth yr ydym yn ei deimlo ar hyn o bryd.

Roedd yn enghraifft wych o’n cymunedau gwledig yn cydweithio i sicrhau bod y diwrnod yn llwyddiant ysgubol. Rydym yn ddiolchgar i’r trefnwyr am eu gwaith caled a’u hymdrechion, y busnesau lleol niferus, yn ogystal â’n swyddfeydd sirol UAC, a gefnogodd drwy drefnu bysus gyda phawb yn gweithio fel un i sicrhau mai hon oedd y brotest fwyaf a welwyd erioed o flaen y Senedd.

Roedd yn bleser edrych allan dros y dorf a gweld y placardiau niferus gyda’n logo FUW/UAC a diolch, nid yn unig i bawb a wnaeth yr ymdrech i gyrraedd Caerdydd y diwrnod hwnnw, ond hefyd i’r nifer oedd eisiau bod yno ond hefyd yn gorfod aros gartref ar y fferm ar un o adegau prysuraf y flwyddyn. Gwnaethom ein pwynt yn heddychlon a gydag urddas, gallwch weld rhai lluniau o’r brotest ar dudalennau 21 a 22.

Gobeithio bod Llywodraeth Cymru nawr yn sylweddoli bod angen newid mwy na ambell i beth bach yn yr SFS - mae angen inni weld newid sylweddol i wneud haen gyffredinol y cynllun yn wirioneddol hygyrch i holl ffermwyr Cymru.

Mae’r neges gan ffermwyr ar hyn o bryd yn glir, os yw’r cynllun yn parhau ar ei ffurf bresennol, yna mae llawer yn teimlo na allant ymuno â’r SFS, ac yn y sefyllfa honno nid oes neb yn ennill, rydym i gyd yn colli, yn enwedig ein cymunedau lleol a’r llu o fusnesau a swyddi sy’n dibynnu ar ein cymorth.

Ond nid yw popeth mor ddu â hynny, mae gennym gyfle nawr gyda newid wrth y llyw yn Llywodraeth Cymru. Edrychwn ymlaen at weithio gyda Vaughan Gething a Huw Irranca Davies, ac ni fydd ganddynt unrhyw amheuaeth ynghylch pryderon yr aelodau, nid yn unig ynghylch yr SFS ond hefyd TB a’r rheoliadau NVZ. Mae angen i ni ddod o hyd i ffordd ymlaen a gweld rhywfaint o newid ystyrlon - gweithredoedd nid geiriau.

Nid yn unig rydym wedi bod yn lleisio eich pryderon i Lywodraeth Cymru yng Nghaerdydd ond roedd mis Mawrth hefyd yn fis prysur gyda chynadleddau gwanwyn y pleidiau gwleidyddol yma yng Nghymru. Rydym wedi bod yn bresennol yn y tri, yn siarad ag aelodau a gwleidyddion y Ceidwadwyr, y Democratiaid Rhyddfrydol a Phlaid Cymru. Mae ein trafodaethau wedi cynnwys eich pryderon a thrwy weithio gyda’n cyfatebwyr yn NFU Cymru rydym wedi cyflwyno neges gref, unedig ar y tri mater allweddol hynny sef SFS, TB a NVZs.

Ymysg yr holl lobïo mae yna amser wedi bod ar gyfer rhywfaint o ffermio. Fel llawer ledled Cymru rydym yn brysur yn wyna yma yn y Gurnos, ac rwy’n ddiolchgar i fy ngwraig Helen a Sean, fy mhartner busnes ifanc, am ofalu am y defaid yn fy absenoldeb. Mae'r ddau yn fedrus ac yn effeithlon ac yn cael eu cefnogi gan ein bechgyn ar benwythnosau gyda Lily Annie, y myfyriwr milfeddygol, yma hefyd yn gweithio gyda ni. Mae’n wych cael y bobl ifanc o gwmpas, mae cenedlaethau’r dyfodol mor hanfodol i’n diwydiant gwych a’n cymunedau.

Wrth i mi ysgrifennu rydym dros hanner ffordd trwy’r wyna, felly gyda’r gwanwyn, a thywydd gwell, gobeithio, rownd y gornel, mae gweld y defaid a’u hŵyn allan yn y caeau bob amser yn gyfnod o optimistiaeth.

Mae’n rhaid i ni aros yn bositif, mae’r genhedlaeth nesaf yn dibynnu arnom ni ac rwy’n hollol benderfynol o beidio â’u siomi!

 

Yma i’n haelodau beth bynnag a ddaw yn 2024

Mae 2024 yn argoeli i fod yn flwyddyn hynod bwysig, nid yn unig i amaethyddiaeth yng Nghymru, wrth inni ddelio ag ymgynghoriad olaf y Cynllun Ffermio Cynaliadwy, ond ar draws y byd gwleidyddol, gydag Etholiad Cyffredinol ar y gorwel.  Byddwn hefyd yn cael Prif Weinidog newydd, gyda’r Blaid Lafur yma yng Nghymru ar fin cynnal etholiad i ddewis arweinydd newydd, yn dilyn penderfyniad Mark Drakeford i gyhoeddi ei ymddeoliad.

Tynnu sylw at faterion cyfoes gydag aelodau a gwleidyddion yn ein sioeau sirol

gan Ian Rickman, Llywydd UAC

Erbyn i'r golofn hon fynd i brint a'r papur wedi glanio gyda chi, bydd y mwyafrif o’n sioeau sirol wedi dod i ben. Ac am dymor i’r sioeau! Roedd yn bleser ymuno â staff y siroedd a swyddogion lleol yr Undeb mewn cynifer o sioeau ag y gallwn i fod yn bresennol ynddynt – gan gyfarfod ag aelodau a gwleidyddion i drafod y materion hynny sy’n effeithio ar ein ffermydd teuluol heddiw, yfory ac o bosibl am genedlaethau i ddod.

Dathlu’r tractor fel darn o gelf ar gyfer y cenedlaethau i ddod

gan Angharad Evans, Swyddog Cyfathrebu’r Iaith Gymraeg

Rwy’n mynd a chi ar drywydd hollol wahanol mis yma yng Nghornel Clecs! I fyd sy’n hollol ddieithr i fi i fod yn onest! I un sydd ddim yn artistig o gwbl, mae’r byd Celf ac Arlunio wastad wedi fy rhyfeddu a meddwl yn aml, o le daw ysbrydoliaeth arlunydd i fynd ati i greu darn o gelf.  

Raglen Geneteg Defaid Cymru newydd sbon

Raglen Geneteg Defaid Cymru newydd sbon

Mae Cyswllt Ffermio yn falch o gyhoeddi cynlluniau i gefnogi cofnodi perfformiad mewn diadelloedd defaid Cymreig drwy Raglen Geneteg Defaid Cymru newydd.

Drwy gydweithio'n agos ag arbenigwyr genetig blaenllaw, Innovis ac AHDB Signet bydd y rhaglen yn canolbwyntio ar wella effeithlonrwydd diadelloedd defaid Cymru drwy gynyddu nifer y ffermwyr defaid sy'n cymryd rhan yng ngwelliannau genetig eu diadelloedd.

Mae Cyswllt Ffermio nawr yn chwilio am ddiadelloedd newydd i ymuno gyda’r rhaglen, yn benodol bridiau o ddefaid mynydd ac ucheldir, yn ogystal â diadelloedd pedigri o ddefaid Wyneblas Caerlyr, Lleyn, Romney ac Charmoise yr ucheldir.

Dywed Gwawr Williams, Pennaeth Geneteg Defaid gyda Menter a Busnes, sy'n darparu Cyswllt Ffermio ar ran Llywodraeth Cymru, fod y rhaglen yn cynnig cyfle gwych i ddiadelloedd sydd â phrofiad o gofnodi perfformiad barhau â'u taith wella genetig, yn ogystal â chyfle i ddiadelloedd newydd ddechrau eu teithiau eu hunain.

“Mae hwn yn gyfle gwych i fusnesau sydd eisoes yn cofnodi perfformiad, neu'n gobeithio dechrau cofnodi, fanteisio ar gymorth Cyswllt Ffermio ym mhob agwedd ar y broses er mwyn cynyddu cynaliadwyedd eu busnes ar gyfer y dyfodol.”

“Gall defnyddio Gwerthoedd Bridio Tybiedig (EBVs) fel offeryn i wella nodweddion penodol gael effaith enfawr ar gynhyrchiant y ddiadell. Mae defnyddio'r data a gasglwyd i'w lawn botensial yn caniatáu i ffermwyr wneud penderfyniadau cyfiawn ynghylch ble y gallant wella o fewn eu diadelloedd - gan arwain at fwy o enillion ariannol i'w busnesau”.

Bydd diadelloedd sy'n cymryd rhan yn elwa o gefnogaeth amrywiol drwy gydol y rhaglen ddwy flynedd, gan gynnwys  cymorth ariannol i gynorthwyo casglu data, cyngor ac arweiniad ar osod targedau cyraeddadwy ar gyfer gwella diadelloedd, cyfleoedd i wella gwybodaeth a dealltwriaeth o fewn y pwnc, yn ogystal â chyfle i fod yn rhan o brosiectau ymchwil arloesol.

“Bydd gan bob diadell a ddewisir ddangosyddion perfformiad allweddol a chanlyniadau wedi'u diffinio'n glir o'r cychwyn cyntaf fel bod nodau a mecanweithiau clir i fonitro perfformiad y ddiadell, a gwneud addasiadau angenrheidiol drwyddi draw,” meddai Mrs Williams.

Yn ogystal â chasglu data i wella perfformiad cyffredinol y ddiadell, bydd cyfranogwyr hefyd yn cael cyfle i gymryd rhan mewn prosiectau ymchwil arloesol, gyda'r nod o ddatblygu nodweddion bridio penodol ar gyfer allyriadau methan is ac ymwrthedd llyngyr mewn defaid.

Elfen hanfodol yn llwyddiant rhaglen trosglwyddo gwybodaeth Cyswllt Ffermio yw ei rôl o rannu arfer gorau a rhaeadru gwybodaeth i'r diwydiant ehangach. Trwy raglen o ddigwyddiadau uchel eu proffil ac offer hyrwyddo, gall Cyswllt Ffermio rannu canfyddiadau a chanlyniadau'r gwaith hwn, gan dynnu sylw at ffrydiau gwaith a thechnolegau arloesol newydd ym maes geneteg defaid.

I gael rhagor o wybodaeth am gymhwysedd ac i ymgeisio, ewch i wefan Cyswllt Ffermio. Mae’r ffenestr ymgeisio yn agor ar ddydd Llun, 8fed o Fai, ac mae’r dyddiad cau ar gyfer cyflwyno mynegiant o ddiddordeb yn cau am 12yp Dydd Gwener, 9fed o Fehefin.